BOUWHISTORIE
De noodwoning in verval.
De verwoesting van boerderijen rondom Zutphen in april 1945 was
groot. Boerderij Disselweerd aan de Weg naar Vierakker. (Overgenomen
uit T. Zwamborn, De Bevrijding van Warnsveld en zijn buurtschappen,
Zutphen 2000).
Boerderij Holtmaat was één van de erven waar in 1946 een noodwoning
werd gebouwd. De kenmerkende drielicht vensters zijn ook bij de
noodwoning van Leestenseweg 26 toegepast. (Overgenomen uit T.
Zwamborn, De Bevrijding van Warnsveld en zijn buurtschappen, Zutphen
2000).
Schadebalans
Direct na de Tweede Wereldoorlog was de schade in het
gebied enorm: alleen binnen de gemeente Warnsveld
waren 26 boerderijen, 2 werkplaatsen en 15 woningen
totaal verwoest en 32 boerderijen, 96 woningen, 4 grote
huizen, 4 winkels een kerkgebouw en een schoolgebouw
zwaar beschadigd.
Omdat in de gemeente Warnsveld prioriteit werd gegeven
aan de wederopbouw van de door een V1 getroffen
dorpskern, werden als alternatief en exclusief voor de
verwoeste boerderijen in het buitengebied noodwoningen
gebouwd, met de bedoeling om na oplevering van de
nieuwe boerderij in gebruik te kunnen nemen als schuur
of stal. De noodwoningen werden in de zomer van 1946
geheel op kosten van de (rijks-) Dienst Landbouwherstel,
afdeling Wederopbouw Boerderijen neergezet. De periode
ertussen moest worden overbrugd door bewoning van
kookhuisjes en kippenhokken met een vloeroppervlakte
van soms slechts 8 vierkante meter voor een gezin. De
(standaard-)vergunning voor de noodwoningen werd
door B en W van Warnsveld op 12 juni 1946 verleend,
waarbij de tijdelijkheid van de situatie werd onderstreept
door te wijzen op een maximale bewoningsduur van
vijf jaar. Pas in de periode na 1949 kwam de bouw van
wederopbouwboerderijen goed op gang. Zo werd in 1955
de boerderij van de familie Greutink aan de Leestenseweg
26 opgeleverd.
Zeldzaam
Gelet op de grote verwoesting in en rond de buurtschap
Leesten, waarbij 15 boerderijen geheel werden
verwoest en 10 zwaar werden beschadigd, mag worden
aangenomen dat er in de buurtschap 25 noodwoningen
zijn gebouwd. Dit was ook het geval in Warken (2
boerderijen verwoest), Vierakker (7 boerderijen verwoest)
en Wichmond (28 boerderijen verwoest en 27 zwaar
beschadigd). Met deze aantallen zal in de jaren 1946
1951 binnen de toenmalige gemeente Warnsveld een
noodwoning een herkenbaar fenomeen zijn geweest.
Na de oplevering van de eigenlijke wederopbouwboerderij
zijn de meeste noodwoningen - geheel zoals de bedoeling
was - al in de vroege jaren vijftig verbouwd tot jongveestal
of schuur. Vanaf de jaren 1970 zijn vele van deze
voormalige woningen door bedrijfsmatige schaalvergroting
gesloopt, gestimuleerd door rood-voor-rood regelingen
55
