KARIN GUNDERMAN: 'MOET JE
DAAR WONEN, IN DIE GRIBUS?
voor gestreden, maar omdat het een Rijksmonument is, kon
men het aanvankelijk niet voor elkaar krijgen bij de afdeling
monumentenzorg van de gemeente Zutphen.' 'Dat klopt', beaamt
directeur Silvia Heyl van Stichting BOG, de stichting die namens
het Wijnhuisfonds de appartementen op het Oude Bornhof
beheert. 'Wij kregen al een aantal jaren klachten van de bewoners
over het comfort in de woningen. En terecht, want het zijn best
dure woningen en daar hoort ook wat tegenover te staan. Maar
je mag niet zomaar dubbelglas in een monument plaatsen.
Daarom hebben we samen met de gemeente Zutphen het Oude
Bornhof als pilotproject naar voren geschoven. Daarbij wilden
we onderzoeken of kozijnen met dubbelglas zodanig gemaakt
kunnen worden dat de monumentale waarde geen schade wordt
aangedaan, maar dat we de woningen toch comfortabeler én
toekomstbestendiger kunnen maken, want dat was voor ons de
voornaamste drijfveer om dit te doen.'
Bijdrage aan verduurzaming
'Toen ik hoorde dat er woningen zouden komen
in het Oude Bornhof dacht ik: dat wordt dan net
zoiets als het Begijnhof in Amsterdam. Als geboren
Amsterdamse leek dat me wel wat. In 1976 kreeg
ik een bovenwoning toegewezen. Omdat ik de
eerste bewoonster was, heb ik de hele ontwikkeling
van dit pand meegemaakt. In het begin werd er
raar tegenaan gekeken. 'Moet je daar wonen,
in die gribus?', vroeg iedereen. Van 1962 tot '69
waren hier mensen uit Nieuw-Guinea opgevangen,
kunstenaars hadden er een atelier en daarna heeft
het een tijd leeggestaan. Vanaf de Zaadmarkt zag
je door het hek niks anders dan hoog onkruid. Maar
ik dacht: het is een leuk hofje midden in de stad.
En dat is het uiteindelijk ook geworden. Toen het
eenmaal vorm had gekregen was er al gauw een
wachtlijst van mensen die hier wilden wonen. In die
begintijd hebben we zelf rollen gras gehaald om
een gazonnetje te maken zodat de kinderen die
hier woonden er konden spelen. Toen het laatste
blok klaar was, kwam de gemeente met het plan
voor een gazon met paden en kruidentuintjes. Maar
de mensen in de benedenhuizen wilden graag zelf
tuinieren. Zij hebben het voor elkaar gekregen dat
ze het strookje voor hun huis mochten onderhouden.
Ik heb eerst boven gewoond, later ben ik een
verdieping gezakt, naar de begane grond. Elke
stadswandeling van Zutphen gaat over het hof. De
toeristen lopen hier onveranderlijk met een glimlach
op hun gezicht rond. Nadelen van deze locatie vind
ik de stadsfeesten met al dat lawaai, de wildplassers
tijdens kermis en ik heb me altijd gestoord aan de
fietsenstalling. Vooral op marktdagen worden de
fietsen her en der geparkeerd, dat is al 40 jaar zo.
Ik vind dat het niet hoort op een historisch hofje.
Maar verder is het hier heerlijk. Ik woon midden in
de stad en ben overal dichtbij. Dat ik hier ben gaan
wonen was een van de betere beslissingen die ik in
mijn leven heb genomen. Zoals het ook een goede
beslissing was om een etage te zakken.'
1^1 Zutphense Pracht
Er werd een prijsvraag uitgeschreven onder twee bedrijven
waarbij Wolters uit Deventer als winnaar uit de bus kwam.
Heyl: 'Zij hebben eerst tot twee keer toe een proefraam gemaakt
waarbij we naar precies de juiste balans moesten zoeken tussen
het zo smal mogelijk kunnen houden van de horizontale roede
en de dikte van het dubbelglas. Bij die ontwikkelingen en
optimalisatie is ook de gemeente nauw betrokken geweest. En het
mooiste is dat we nu niet alleen voor Zutphen een stap hebben
gezet, maar dat er op ons initiatief door Wolters een raam is
ontwikkeld dat bijdraagt aan verduurzaming en verbetering van
wooncomfort zonder het monumentale karakter van een pand
aan te tasten.'
'De werkzaamheden hebben heel wat voeten in aarde gehad',
vertelt Kees Etienne. 'Elk pand is anders. Bij ons zijn ze vier keer
de ruiten komen meten.' Inmiddels zijn de schuiframen in bijna
alle appartementen vervangen door nieuwe schuiframen met
isolerende beglazing, verborgen ventilatieroosters en optimale
tochtwering. Na de zomer wordt het duurzaamheidsproject
afgerond en zitten alle bewoners van het Oude Bornhof er weer
warmpjes bij.
Tekst: Nicolien van Doorn
Foto's: Berthil van den Brink
