JAARVERSLAG ARCHEOLOGIE 2017
HALVEMAANSTRAAT
Granieten zadelvormige maalsteen, vers uit de grond
Ten noorden van het ven vinden we twee parallelle greppels in
twee fasen. Zeer waarschijnlijk gaat het om kavelgreppels uit de
Karolingische tijd. Deze vallen qua datering min of meer samen
met de ontginning van het terrein, waarbij het regenereerde
eikenbos verstookt werd tot houtskool, waarna de grond in
gebruik werd genomen als akkerland. Dit weten we aan de
hand van vele tientallen houtskoolmeilers die verspreid over de
Looërenk zijn aangetroffen en waarvan er vele zijn gedateerd
(685-780 cal. na Chr.) en waarvan het houtskool ook botanisch
is onderzocht. Pal boven het ven werd ook zo'n houtskoolmeiler
aangetroffen. Het houtskool in de kuil is gedateerd op 670-775
cal. na Chr., waarmee hij even oud is als de andere meilerkuilen
op de Looërenk. Vanwege het "oud houteffect" kan het zijn
dat de productie van het houtskool nog in de 9e eeuw heeft
plaatsgevonden. Het vermoeden bestaat dat de exploitatie
van het gebied heeft plaatsgevonden vanuit het in de late
middeleeuwen adellijke leengoed 't Meijerink.
De bovenste veenlaag is 14C-gedateerd tussen 1415 en 1505
cal. v.Chr. (ouderdomsbepaling door koolstof 14-gehalte, cal
gecalibreerd), ergens in de midden-bronstijd dus. Ook hier is
sprake van elzen/berkenbos en zijn er geen aanwijzingen meer
voor open water of oevervegetatie. Deze veenlaag ligt verder over
de waterkuil heen. Het pollenspectrum duidt op een meer open
landschap dan in de vroege bronstijd, en er is zelfs stuifmeel
van gerst of tarwe aangetroffen. Rond het ven zijn weliswaar
op archeologische gronden geen duidelijke aanwijzingen voor
een erf in de midden-bronstijd gevonden, maar op de Looërenk
zijn, net ten noorden van het ven daar, wel enkele fasen van
boerderijen uit die tijd aangetroffen. De afstand tussen beide
locaties is gering.
Het grootste project dat dit jaar werd uitgevoerd was, evenals in
2016, de Halvemaanstraat. Dit jaar werd de zuidelijke helft van
het plangebied opgegraven, het jaar daarvoor de noordelijke
helft. De Halvemaanstraat vormt het hoogste punt van het
stadsdeel Polsbroek. De Polsbroek was een laag liggend, nat
gebied (broekland) met zandopduikingen (pollen). Vorig
jaar werd op het hoogste deel een klein urnenveldje uit het
begin van de late bronstijd opgegraven. Ook dit jaar werden
pre- en protohistorische resten opgegraven. Vooralsnog zijn
daar weinig concrete structuren uitgefilterd vanwege de hoge
verstoringsgraad door latere bebouwing (de uitwerking is
nog maar amper gestart). Opvallend was een cluster sporen
en aardewerk uit de midden-Romeinse tijd, plus een deel van
een Romeins slot. De vroege middeleeuwen hebben nog geen
duidelijke sporen opgeleverd, maar wel vondsten, waaronder
drie Karolingische fibula's. Pas vanaf de late 13e eeuw hebben
we weer duidelijke grondsporen, al is ook daar voorlopig geen
duidelijk patroon in herkend. Wellicht zijn deze te relateren
aan een muur van kistwerk die in 2016 werd herkend. De 14e-/
vroeg 15e-eeuwse fase is nogal dominant aanwezig. Zo werd een
groot gebouw aangetroffen van ca. 19 bij 9 meter. De ingang
Wikkeldraadpot (Vroege bronstijd)
Deel van een Romeins slot
Zutphense Pracht 29
