Deze verstopplekken staan - natuurlijk
- niet op de originele bouwtekeningen
waarmee bij de gemeente de vergunning
wordt aangevraagd. Een van de ruimtes
is bereikbaar via een klein luikje in de
inbouwkasten in de slaapkamers op
de eerste verdieping. Door de ruimte
tussen de betimmering van het trapgat
en het dakbeschot erboven is deze
ruimte ontstaan. Naast de ruimte in de
inbouwkasten, is er ook een ruimte achter
de betimmering rond de schouw op de
eerste verdieping. De verstopplaatsen zijn
volgens bouwhistoricus Jeroen Krijnen
enorm ingenieus uitgewerkt. "Alleen als je
het weet zijn ze zichtbaar; ze komen heel
natuurlijk over."
Hulp van binnenuit
Frits en Annie helpen tussen 1938
en 1940 verschillende Joden vanuit
Duitsland en Oostenrijk naar Nederland.
Een aantal van hen vindt onderdak in
de huizen van de familie in Zutphen,
maar deze huizen zijn maar klein, dus
wordt ook het zomerhuis in Warken als
"tussenstop" gebruikt. De heer Flameling,
ambtenaar bij de gemeente Zutphen,
schrijft de mensen in 1938 nog in de
bevolkingsregisters in op de adressen in
Zutphen. Deze inschrijving is van groot
belang, want Duitse vluchtelingen
moeten officieel sinds mei 1938 worden
teruggestuurd naar Duitsland. Flameling
noteert echter een "ambtshalve
inschrijving": ze zijn geen vluchteling,
maar gewoon op zakenreis.
Binnen enkele weken maakt men een
plan voor het vervolg: de mensen reizen
door naar Amsterdam, Engeland of
Amerika. Door de inschrijving in het
register van Zutphen is bij doorreis het
gevaar om teruggestuurd te worden
beperkt. Na uitvoering van het plan
schrijft Flameling de personen weer
uit de bevolkingsregisters. Na de
Kristallnacht wordt het achterlaten
van administratieve sporen steeds
gevaarlijker; in 1939 bewandelen ze deze
officiële weg via de afdeling burgerzaken
van de gemeente daarom niet meer.
Op de fiets naar Warken
De familie Gies heeft een zeer praktische
instelling en vindt eenvoudige
oplossingen voor ogenschijnlijk lastige
problemen. Zo hebben de familie en
hun onderduikers Juhl-Kaufmann,
die tijdens de oorlog onderduiken
aan de Albert Cuypstraat, in een van
de zomers wel zin in een vakantie.
Frits Gies vindt dat helemaal geen gek
idee. Het vakantiehuisje in Almen is
De familie Gies poseert voor de Wilhelminafontein in Zutphen, vlak nadat ze naar Zutphen zijn
verhuisd. (Bron: Collectie F.Gies; publ. in Bist du ein Jüde)]
JNNINGaan: J"
NaamA*
Voornamenf-
geboortedatum: Z /ZyjcS~
Geboorteplaats
van:/^ 19^Z(
totA? 19
-Zz?
Het hoofd van politie te
dat hiermede verklaart, dat houder dezes niet in het bezit is
van eenig^btiïren-landsch identiteitspapier en dit ook niet kan
bekom/n
f Ht\
Handceekenin
Opnieuw verblijfsvergunning verleend tot:
I 9,l.
I 9
Het hoofd van oolitie.
Opnieuw verblijfsvergunning verleend tot:
19
Het hoofd van Dolitie.
HNidteekeninj
37Kfifi
1-4 o c
Opnieuw verblijfsvergunning verleend tot:
Het hoofd van politie,
Opnieuw verblijfsvergunning verleend tot:
Het hoofd van politie,
Deze' ruimte niet beschrijven
Alle verblijfsvergunningen worden verleend
hnhnuHMt intrpVUnn
Afdruk rnrhtpr wiicvinom
Verblijfsvergunning van Erwin Juhl, die samen met zijn vrouw Anne Kaufmann en haar zus Ilse
Kaufmann onder andere onderdook in het huis van de familie Gies. Voor de hulp aan deze drie
hebben Frits en Annie de hoogste onderscheiding van de lsraelische staat, Yad Vashem, ontvangen.
Collectie Joods Historisch Museum, D007700)]
Zutphense Pracht 21