Deze verstopplekken staan - natuurlijk - niet op de originele bouwtekeningen waarmee bij de gemeente de vergunning wordt aangevraagd. Een van de ruimtes is bereikbaar via een klein luikje in de inbouwkasten in de slaapkamers op de eerste verdieping. Door de ruimte tussen de betimmering van het trapgat en het dakbeschot erboven is deze ruimte ontstaan. Naast de ruimte in de inbouwkasten, is er ook een ruimte achter de betimmering rond de schouw op de eerste verdieping. De verstopplaatsen zijn volgens bouwhistoricus Jeroen Krijnen enorm ingenieus uitgewerkt. "Alleen als je het weet zijn ze zichtbaar; ze komen heel natuurlijk over." Hulp van binnenuit Frits en Annie helpen tussen 1938 en 1940 verschillende Joden vanuit Duitsland en Oostenrijk naar Nederland. Een aantal van hen vindt onderdak in de huizen van de familie in Zutphen, maar deze huizen zijn maar klein, dus wordt ook het zomerhuis in Warken als "tussenstop" gebruikt. De heer Flameling, ambtenaar bij de gemeente Zutphen, schrijft de mensen in 1938 nog in de bevolkingsregisters in op de adressen in Zutphen. Deze inschrijving is van groot belang, want Duitse vluchtelingen moeten officieel sinds mei 1938 worden teruggestuurd naar Duitsland. Flameling noteert echter een "ambtshalve inschrijving": ze zijn geen vluchteling, maar gewoon op zakenreis. Binnen enkele weken maakt men een plan voor het vervolg: de mensen reizen door naar Amsterdam, Engeland of Amerika. Door de inschrijving in het register van Zutphen is bij doorreis het gevaar om teruggestuurd te worden beperkt. Na uitvoering van het plan schrijft Flameling de personen weer uit de bevolkingsregisters. Na de Kristallnacht wordt het achterlaten van administratieve sporen steeds gevaarlijker; in 1939 bewandelen ze deze officiële weg via de afdeling burgerzaken van de gemeente daarom niet meer. Op de fiets naar Warken De familie Gies heeft een zeer praktische instelling en vindt eenvoudige oplossingen voor ogenschijnlijk lastige problemen. Zo hebben de familie en hun onderduikers Juhl-Kaufmann, die tijdens de oorlog onderduiken aan de Albert Cuypstraat, in een van de zomers wel zin in een vakantie. Frits Gies vindt dat helemaal geen gek idee. Het vakantiehuisje in Almen is De familie Gies poseert voor de Wilhelminafontein in Zutphen, vlak nadat ze naar Zutphen zijn verhuisd. (Bron: Collectie F.Gies; publ. in Bist du ein Jüde)] JNNINGaan: J" NaamA* Voornamenf- geboortedatum: Z /ZyjcS~ Geboorteplaats van:/^ 19^Z( totA? 19 -Zz? Het hoofd van politie te dat hiermede verklaart, dat houder dezes niet in het bezit is van eenig^btiïren-landsch identiteitspapier en dit ook niet kan bekom/n f Ht\ Handceekenin Opnieuw verblijfsvergunning verleend tot: I 9,l. I 9 Het hoofd van oolitie. Opnieuw verblijfsvergunning verleend tot: 19 Het hoofd van Dolitie. HNidteekeninj 37Kfifi 1-4 o c Opnieuw verblijfsvergunning verleend tot: Het hoofd van politie, Opnieuw verblijfsvergunning verleend tot: Het hoofd van politie, Deze' ruimte niet beschrijven Alle verblijfsvergunningen worden verleend hnhnuHMt intrpVUnn Afdruk rnrhtpr wiicvinom Verblijfsvergunning van Erwin Juhl, die samen met zijn vrouw Anne Kaufmann en haar zus Ilse Kaufmann onder andere onderdook in het huis van de familie Gies. Voor de hulp aan deze drie hebben Frits en Annie de hoogste onderscheiding van de lsraelische staat, Yad Vashem, ontvangen. Collectie Joods Historisch Museum, D007700)] Zutphense Pracht 21

Periodiekenviewer van Erfgoedcentrum Zutphen

Zutphense Pracht (vanaf 2012) | 2018 | | pagina 21