IN EEN NOTENDOP
Functies van de toren
Thonis van Grol
1444 tot 1446: bouwperiode (Saltpoort)
1446 tot 1465: stadspoort
1467: bouw van de torenspits
1465 tot +/- 1888: woonhuis, gevangenis en
opslagplaats (Engelenburg)
1888-1927: watertoren (Drogenapstoren)
1983 tot heden: woonhuis
en uit welke periode dan? Aan de ene kant is een gang waar je
van oudsher de stadsmuur op kon lopen. Aan de andere kant
zit alleen een luik. Zou hier ook een doorgang zitten, heb ik me
vaak afgevraagd? Maar openbreken is natuurlijk geen optie. Ook
is het een mysterie waar de deur, die nu uitkomt op de vide,
oorspronkelijk op uit kwam. De toren is in 1983 verbouwd tot
woonhuis. Uit die tijd stamt ook de vide. Maar de deur is veel
ouder. Dat roept toch vragen op?"
De Drogenapstoren, gebouwd in 1444-1446, had oorspronkelijk
de functie van middeleeuwse stadspoort. In de middeleeuwen
kwamen de belangrijkste toegangswegen naar Zutphen uit bij
stadspoorten. Hier hield een poortwachter toezicht op wie en
wat de stad binnenkwam of uitging. De Drogenapstoren heette
bij de bouw 'Saltpoort' vanwege de ligging aan de Saltmarkt.
Saltmarkt komt van Zoutmarkt, wat later is verbasterd tot het
huidige Zaadmarkt. Het is niet helemaal duidelijk waarom de
Saltpoort 570 jaar geleden werd gebouwd. Vlakbij stond namelijk
de binnenste Spittaalpoort aansluitend bij de Spittaalstraat.
Waarschijnlijk wilde men alsnog een aparte toegangsweg tot de
Saltmarkt vanaf de oude IJsselarm, buiten de poort die als haven
werd gebruikt. Deze route is echter nooit optimaal gebruikt
en de onderdoorgang werd in 1465 dichtgemetseld. Twee jaar
later werd de toren erop gezet en werd hij met name gebruikt
als opslagplaats voor goederen en brandstoffen. In 1888 besloot
de gemeente om de toren te verbouwen tot watertoren en werd
er een flinke metalen waterinstallatie in de toren geplaatst.
Het gebouw werd gerestaureerd met herstel van de spits en de
hoektorentjes. In 1927 kwam er een einde aan het gebruik als
watertoren na de oplevering van de nieuwe watertoren aan de
Warnsveldseweg en de doorgang onder de toren werd weer open
gemaakt. Dat de Drogenap er nog steeds staat is eigenlijk een
wonder. In de negentiende eeuw werden de vestingwerken van
Zutphen grotendeels gesloopt, de stad werd uitgebreid en de
meeste poorten en muren werden afgebroken omdat ze in de weg
stonden. De Drogenapstoren is de enige landpoort die is blijven
staan. Eigenlijk omdat hij als poort niet functioneerde.
Iemand die natuurlijk onlosmakelijk verbonden is met Laura's
woonhuis is Thonis van Grol. Toen de toren nog in gebruik was
als poort, woonde er een poortwachter die alarm kon slaan bij
