MESOLITHISCH JAGERSKAMPJE ONDER DE MAT VAN ZUTPHANIA
Laan naar Eme Jelle Zijlstrapad
Zo'n 10.000 jaar geleden maakte iemand tijdens de jacht een bivak. In de kuil van een omgewaaide boom bewerkte hij
vuursteen en de mislukte stukken gooide hij weg. Net als de hazelnootdopjes die hij tijdens zijn verblijf in de kuil heeft
gegeten bij een haardvuurtje. De vuursteentjes en verkoolde hazelnootdopjes bleven tienduizend jaar onaangeroerd
liggen. Er werd eeuwen later overheen geploegd, gevoetbald en nu gehockeyd.
Vroege Mesolithicum
Windworpen
Dit jaar werden de velden van de voormalige voetbalvereniging
FC Zutphania aan de Laan naar Eme in gebruik genomen door
de Mixed Hockey Club Zutphen. Om de velden te verbeteren
is een drainagesysteem aangebracht. Deze ingreep werd
archeologisch begeleid: er werden proefsleuven gegraven om
te inventariseren of er nog oude resten lagen onder de grasmat
van het oude voetbalveld. Dit heeft één zeer interessante vondst
opgeleverd: een kuil met daarin 191 vuursteentjes. Deze kuil is
zorgvuldig leeggeschept, waarbij behalve 191 stukjes vuursteen
ook een door hitte gesprongen stuk kwartsiet, verbrande
hazelnootdoppen en houtskoolbrokjes werden verzameld.
Er was gelukkig voldoende houtskool om de kuil te kunnen
dateren. Deze kwam uit op 8930 +/- 30 BP (=Before Present),
wat na kalibratie neerkomt op 8131-7969 cal BC (calibrated
Before Christ). Of, in gewoon Nederlands, op ca. 10.000 jaar
geleden. Deze periode staat bekend als het (vroege) Boreaal ofwel
het begin van het Holoceen, ofwel het Vroege Mesolithicum. Het
Holoceen is de warme periode die volgt op het Pleistoceen, de
laatste ijstijd. De temperaturen stegen toen in een tempo waarbij
de huidige klimaatverandering kinderspel is. In rap tempo
veranderde daarbij ook de vegetatie. Kale poolwoestijnen werden
eerst gekoloniseerd door berken en later, in het begin van het
Boreaal ook door grove dennen en hazelaars. Niet lang daarna
volgden looftomen en werd de vegetatie steeds dichter. De fauna
van rendieren, paarden, wisenten en andere grote zoogdieren
van de open koude vlakte maakte geleidelijk plaats voor de
dieren waar we meer aan gewend zijn zoals edelherten, reeën,
wilde zwijnen, oerrunderen, en waterdieren als otters, bevers en
moerasvogels maar ook moerasschildpadden. Ook de zeespiegel
steeg in rap tempo na het afsmelten van het landijs. In het vroege
Boreaal kon men nog zo naar Engeland lopen (tenminste als we
niet vertellen dat er enkele woeste rivieren door deze vlakte heen
stroomden die samenkwamen in het Kanaal, om daar vervolgens
als reusachtige Niagara-watervallen van de krijtrotsen in zee te
storten).
De kuil waarin de vuursteenvondsten werden gedaan heeft
een globale hoefijzervorm. Deze is het resultaat van een zgn.
windworp (archeologen zeggen meestal boomval). Zo'n
—30
-35
as
O
De datering van de kuil, geplot op een klimaatcurve van het Holoceen
(gebaseerd op GRIP2-ijskern, Groenland).
Het grondspoor van de kuil die op het voormalige Zutphaniaterrein werd
aangetroffen. Hierin werden 191 stukjes vuursteen aangetroffen.
26 Zutphensepracht.nl
