'OUD GRAFELIK HUIS'
achter Halterstraat 16-18. Later zou hij achter de karakteristieke
voorgevel van de pettenfabriek een ho^e ontwerpen. Het huis aan de
Halterstraat was weliswaar verhuurd en in zeer slechte staat, maar
de prijs was daar ook naar. Hij kocht het voor 60.000 gulden van
de weduwe Krukziener. Zijn vrouw Geeke ging er de volgende dag
langs op de fiets met voorop hun twee jaar oude dochter Anna. Ze
zag een portiek met drie voordeuren en keek met verbazing naar
de enorme omvang. Eind negentiende eeuw is het pand gesplitst
in drie woningen en daarmee ging de chique status van het huis
enigszins verloren. Alle drie de woningen waren op dat moment ook
verhuurd. Tijdelijk konden ze het pand ernaast huren, zodat Géke
zonder al te veel tijdsverlies kon gaan klussen in het huis. Er was wat
geduld nodig, voordat ze huis in etappes konden betrekken.
Het pand aan de Halterstraat 16-18 is nooit
bouwhistorisch onderzocht, maar het vermoeden bestaat
dat de kap, net als het uitvoerig gedocumenteerde Hof
van Flodorf op nr. 22, in 1435 is gebouwd. Interessant
aan het pand zijn de beschreven familieherinneringen van
Just Havelaar die er als kind logeerde bij zijn grootvader.
Hij geeft een sfeervolle beschrijving van het 'oud grafelik
huis' in de jaren twintig van de vorige eeuw. Bijzonder is
ook de relatie met de Krukziener pettenfabriek.
De tuin
'De tuin was breed en groot en zonnig. Er liepen kippen rond zodat
je op moest passen geen kippen-bak aan je broek te krijgen als je in 't
gras speelde. Er stonden oude peereboomen en kerseboomen achter
in de tuin waarin we met planken en takken leeskamertjes bouwden.
Heel achter in de tuin bij de hooge muur was een volière, waar zelfs
kanaries overwinterden.'Net als Just speelden de drie kinderen
de Wilde ruim honderd jaar later in de grote zonnige ommuurde
tuin. Er was altijd genoeg bouwafval om hutten te bouwen. De
volière en de fruitbomen zijn er niet meer, wel een grote hazelaar
die voor de nodige schaduw moet zorgen. Er is een romantisch
tuinhuis en een bankje met uitzicht op een vijver. Bij het tuinieren
vindt Geeke nog altijd kleine stukjes textiel van de beroemde
Zutphense pettenfabriek, die op een gedeelte van het perceel
een atelier had. Daar werkten in de jaren dertig ruim honderd
Zutphenaren. Bijzonder is het uitzicht vanuit de tuin op de fraaie
gebrandschilderde ramen van de synagoge.
Poort
Niet alleen textiel vond Geeke bij het spitten in de tuin, ook een
object van veel grotere omvang. Het bleek een ornament te zijn
van de toegangspoort tot het Oude en Nieuwe Gasthuis, een
vergelijkbare poort als die voor het Oude Bornhof. Het Oude en
Nieuwe Gasthuis was een groot zorgcomplex, dat tot het einde van
de oorlog op het plein Basseroord stond. Door het bombardement
van 1944 was het zodanig beschadigd dat het moest worden
afgebroken. De poort stond nog wel overeind, maar misschien was
er toch een ornament afgebroken, dat slinks is meegenomen door
een bewoner van Halterstraat 16-18. De oorspronkelijke poort
dateert uit 1789 en is later verplaatst naar het Groot Grafiel in
Warnsveld.
Het Hof van Flodorf
Wie de panden van Halterstraat 16 tot 22 van buiten bekijkt ziet
drie grote panden, waarvan de hoge daken doorlopen. Het lijkt een
geheel. Just Havelaar heeft het over een 'oud grafelik huis'. Dat doet
vermoeden dat het even oud is als het Hof van Flodorf op nummer
22. Dat huis is uitvoerig beschreven en bouwhistorisch onderzocht.
De kap is gedateerd op 1435, omdat volgens dendrochronologisch
onderzoek het hout rond 1435 werd gekapt. Net als bij het Hof
van Flodorf zie je op de enorme zolder van nummer 16-18 een
l?rf i ït'
40 Zutphensepracht.nl
I CC I.WXIX
