Wandelen door Zutphen
Blote Manus
Schat zoeken
Loop eens een andere route!
Wat gebeurt er als je alle routes die je dagelijks
door je stad loopt zou visualiseren op een
plattegrond. Je zou ontdekken dat je een groot deel
van de stad links laat liggen. Best zonde eigenlijk.
Twee journalisten in Amsterdam deden een klein
onderzoek naar de routes die toeristen lopen door de
stad. Ze kregen een GPS mee en daarna brachten ze de
routes in kaart. Wat bleek, ze liepen allemaal min of
meer dezelfde routes. De journalisten bedachten toen een
app om daar verandering in te brengen. Maar wat voor
toeristen geldt, blijkt ook voor de inwoners van de stad te
Daar hoort een mooi verhaal bij. In 1890 jubileerde de
toenmalige burgemeester Coenen. Voor de gelegenheid
schonk het Zutphense volk hem een fontein. Het werd de
Herculesfontein, een bronzen fontein in de vorm van een
geknielde Atlasfiguur met het waterreservoir op zijn nek. De
fontein werd geplaatst voor het Station Zutphen. Dat bleek
wat ongelukkig; de naakte figuur, die de naam Manus kreeg,
kwam met zijn blote billen richting de uitgang van het station
te staan. Veel Zutphenaren sprak er schande van. Ze ervoeren
het als een belediging voor treinreizigers die op blote billen
werden getrakteerd als ze het station uitkwamen. Om de
billen te bedekken werd er een heg geplaatst. Toen de heg
enkele jaren later werd weggehaald begonnen de klachten
opnieuw. Het probleem werd uiteindelijk opgelost doordat
de Herculesfontein in 1944 bij luchtaanvallen een voltreffer
gelden. In Eindhoven bedacht een ontwerper dat hij maar
10% van de straten in zijn eigen binnenstad bewandelde
en bracht daar bewust verandering in. Nu loopt hij elke
dag anders en merkt een weldadige verandering in zijn
stemming. Beide voorbeelden stonden in een artikel van
Bregje Hofstede in de Correspondent. Ze besloot zelf ook
variatie aan te brengen in haar wandelingen door de stad
en concludeert: "Dit is meer dan amusant: het kan een stap
zijn naar blijvende veranderingen." In Zutphen merkte
ik iets soortgelijks toen ik in opdracht van de Stichting
Stadspromotie vijftien themawandelingen mocht maken
door Zutphen. Die opdracht heb ik samen met een aantal
andere journalisten en vormgever Berthil van den Brink
uitgevoerd. Allemaal riepen ze na afloop dat ze zulke
verrassende dingen ontdekten en de stad veel beter hebben
leren kennen. In eerste instantie maak je zulke routes op
papier voor toeristen, maar op deze plek wil er toch voor
pleiten om zelf ook eens van je vaste routes af te wijken,
wellicht aan de hand van zo'n stadswandeling.
Neem bijvoorbeeld de Stadswandeling Beelden in
Zutphen. Deze wandeling brengt u in tal van hofjes en
straten waar u vast zelden komt. Wist u bijvoorbeeld dat
er een beeld, Manus genaamd, staat aan de Paardenwal?
kreeg en volledig uiteen spatte. Omdat de bevolking het
beeld toch niet helemaal kon missen besloot beeldhouwer
Joop te Riele in 1974 een vereenvoudigde, stenen vorm van
het beeld Manus te maken. Het beeld werd geplaatst in een
plantsoentje op de Paardenwal, netjes bedekt door planten
en de beukenhaag, die de woningen van het parkeerterrein
scheiden.
Een mooie aanleiding voor een verrassende stadswandeling
is een uitje met (klein)-kinderen. De stadswandeling
Schatzoeken met Jan en Julie brengt je o.a. in het
Ravenstraatje bij een winkel die je fantasie op hol brengt. Ik
zeg niet hoe de winkel heet, want dat is een vraag die bij de
speurtocht moeten worden beantwoord. Wie alle vragen goed
heeft krijgt een 'schat' bij de VVV.
In de wandeling Hofes in Zutphen zie je veel van de
Nieuwstad, de wijk die oorspronkelijke een aparte stad was
en in 1312 met Zutphen werd verbonden. De Berkelpoort
vormde de verbinding met de Nieuwstad.
De Stadswandeling Oorlog en bevrijding, vertelt het
verhaal van de tweede wereldoorlog. Onderweg vindt
u veel Stolpersteine, struikelstenen, die herinneren aan
mensen, meest joden, die zijn gedeporteerd naar een
concentratiekamp. De wandeling vertelt ook het verhaal van
het bombardement op Zutphen in 1944. Een huis op de hoek
36 Zutphensepracht.nl