Groenmarkt 3
Obilot
De geschiedenis van Groenmarkt 3 verbleekt een beetje door de
vondst van de vensters van het oorspronkelijke buurpand. De
gevel oogt ook nog een beetje saai vergeleken bij de panden op
5, 7 en 9. Toch mag de geschiedenis van dit pand niet onvermeld
blijven De gevels van nummer 5 en 7 zijn gedateerd in 1629 en
1639. Waarschijnlijk heeft nummer 3 een vergelijkbare gevel
gehad en vormden die huizen een eenheid. Dat is goed te zien
aan de achtergevels. Vanaf het dakterras aan de achterzijde op de
derde verdieping zien nummers 3 en 5 er identiek uit. Rond 1800
heeft Groenmarkt 3 bij een verbouwing een nieuwe voorgevel
gekregen. Dat was nodig omdat het pand drie lage verdiepingen
kreeg in plaats van de oorspronkelijke hoge begane grond met
insteek en één verdieping. Alle ramen in de voorgevel moesten
daarom verplaatst worden. Alleen de zoldervloer bleef op zijn
oude 17e eeuwse plaats. Ook op de plek van Groenmarkt 3 heeft
een vroeger huis gestaan. Begin veertiende eeuw stond hier al
een huis met bakstenen muren. Aan de sporen in de kelder zou
je kunnen afleiden dat er in de veertiende of vijftiende eeuw
een nieuw huis is opgetrokken. De eerste vermelding van een
eigenaar is uit 1450. Dan verkopen Andries Yseren Gerytz en
zijn vrouw Bele het pand aan de Groenmarkt 3 aan Herbert
Schoelre, een beeldhouwer (beldemaker), die er waarschijnlijk
ook zijn werkplaats had. In 1595 had het pand een caféfunctie.
Dat blijkt uit een koopovereenkomst uit 1595 waarbij ook het
brouwgereedschap wordt verkocht. Over de eigenaren zijn geen
bijzonderheden te vermelden. Groenmarkt 3 was een sober huis
'voor burgerlui zonder groot aanzien,' aldus Jos Oegema in haar
onderzoeksrapport.
Kelders
Bij de nieuwe inrichting en verfraaiing van de Groenmarkt door
de gemeente werd de stoep enigszins verhoogd en kwam de
oorspronkelijke toegang tot de kelder in het gedrang. Gelukkig
kon het luik iets worden verhoogd en het trapje naar binnen
worden hersteld. De kelder is ook van binnenuit bereikbaar
via een flink uitgesleten trap uit baksteen en natuursteen.
Beneden aangekomen sta je in de kelder van Groenmarkt 3,
een schitterende kelder met een kruisgewelf, een kruisribgewelf
en een tongewelf. Deze gewelven dateren waarschijnlijk uit de
zeventiende eeuw. Ook van het oorspronkelijke 13e eeuwse huis,
Groenmarkt 1 is nog een kelder te vinden. Met deze kelder en
vensters is duidelijk dat dit huis is gebouwd aan het eind van de
dertiende eeuw, de bloeiperiode van Zutphen.
De naam van de winkel is eigenlijk heel toepasselijk. Obilot is
de naam van een klein prinsesje dat voorkomt in het beroemde
middeleeuwse verhaal Parcival. Dat past wel bij een pand met
zoveel bouwsporen uit de middeleeuwen.
Agnes van Brussel
34 Zutphensepracht.nl