m
Zicht op de IJssel
Een rondgang
UPP P z|l§' -
*1
•V'
over het jaar 800. Uit akten van het kerkelijk archief van de
Sint Walburgiskerk in Zutphen blijkt dat Reuvensweerd en de
daarbij liggende percelen, behorende bij kerk van Wichmond,
in de loop van de 15e eeuw in bezit zijn gekomen van de
St. Walburgiskerk. Nu is de IJssel een fysieke grens tussen
Laag Helbergen en Zutphen en Wichmond aan de overzijde.
Maar die IJssel is in de veertiende eeuw kunstmatig verlegd
in opdracht van Reinald van Gelre om de stad Zutphen te
behoeden voor de IJsselstroom. Aan beide zijden van de IJssel
kom je de naam Helbergen tegen. In Zutphen is dat de plek
van de voormalige voetbalvelden en het gemaal Helbergen.
Voor 1399, toen er een erfdeling plaats vond lagen deze beide
gronden ter rechterzijde van de IJssel.
Het is 9 juli, een warme zomerse dag. Op het terras aan de
IJsselzijde van Laag Helbergen wordt de werkgroep hartelijk
ontvangen. Het is er goed toeven. Door de verlaging van de
oude dijk kan je de schepen op de IJssel langs zien varen.
Voor beeldend kunstenaar Frits Prisse is dit zijn ouderlijk
huis waar hij is opgegroeid. Met veel passie praat hij over de
bouwhistorie van het huis. Hij wijst op een oude schans, die
je nog goed kan lokaliseren. "Het zou zo mooi zijn als je die
zo kon herstellen dat bezoekers zich daar iets bij voor kunnen
stellen,"stelt hij. Hij wil het huis zodanig restaureren dat het
ook een plek wordt waar je gasten kan ontvangen. Hij denkt
aan een bierproeverij en een eetlokaal waar je een eenvoudige
maaltijd kan gebruiken. Maar voor het zover is moet er nog
veel kostbare dingen gebeuren. Weliswaar staan de signalen
bij het waterschap, de gemeente en de provincie op groen,
toch moeten er nog bergen worden verzet. Ook letterlijk, om
de oude muren tegen het water te beschermen.
Als Frits 's nachts droomt dat hij aan een gewelf blijft hangen,
gaat hij de volgende ochtend maar aan de slag om zelf
metselwerk te verrichten. Dat is voor hem de beste therapie
om zijn zorgen te verdrijven. Van aannemer Christiaanse
heeft hij de afgelopen maanden al veel geleerd. Een van
de redenen dat hij de bouwhistorische werkgroep heeft
uitgenodigd is zijn honger naar meer kennis over het pand.
Door veel speurwerk in de archieven is hij al veel te weten
gekomen, maar een bouwwerk van zes eeuwen, waar door
de eeuwen heen aan is gesleuteld, is niet zo gemakkelijk te
doorgronden.
De Zuidgevel toont veel dichtgemetselde vensters ook vlak
boven de grond, waaraan te zien is dat het huis is verhoogd,
waarschijnlijk eind 17e eeuw. Constant Willems wijst
op de duimen van vensters, een heel vernuftig appeltjes
en peertjessysteem, waarmee de luiken konden worden
aangebracht. Jeroen Krijnen legt iets uit over de hier
aanwezige zaagtandlijsten die veel aangebracht werden
na de bouwgolf van 1630. Tussen de 19e eeuwse Gelderse
schuur en het oude huis kijk je tegen een enorme hoge
muur aan, oud en door de eeuwen getekend. Je kunt er de
20 Zutphensepracht.nl
- - v?' 8 5 J /s Ym
