Dido en Aeneas
De schilderingen zijn natuurgetrouw en gedetailleerd weergegeven.
Uitsnede van het schouwstuk van de
Zutphense kunstschilder Johan Luessinck.
Onderzoek op de steiger met de daglichtlamp.
Op meerdere plekken zijn witte vlekken en verkleuringen zichtbaar.
een steundoek. Ook werden ze schoongemaakt en werden
beschadigingen met nieuwe verf weggeschilderd. Aanleiding
voor de behandeling in de jaren tachtig, minder dan twintig
jaar later,was de verontrustende toename van matte witte
vlekken in de wolkenluchten. In 1985 werd door het Centraal
Laboratorium in Amsterdam geconstateerd dat het gebruik
van het onstabiele pigment zinkwit in de retouches van de
restauratie in 1967 de oorzaak zou zijn. Maar de oplossing die
destijds werd gekozen, had helaas maar tijdelijk een bevredigend
resultaat. De witte vlekken zijn in de afgelopen decennia weer
teruggekomen. Afgelopen najaar stonden de twee restauratoren
Katherine en Johanneke voor het onderzoek twee dagen op
een verrijdbare steiger in de Pauwenzaal en bekeken de witte
vlekken met daglicht, UV-straling en een digitale microscoop.
Ze voerden complexe testen uit met oplosmiddelen, maar
ook heel simpel met een wattenstaafje en een beetje spuug. De
restauratoren hielden aan hun onderzoek en testen genoeg stof
over om tot aanbevelingen te komen. Hele drastische en hele
simpele adviezen. Een volledige restauratie is nodig om de resten
zinkwit van de wandbespanningen te verwijderen, waarbij alle
doeken van de wand worden gehaald. Minder ingrijpend zijn de
aanbevelingen voor het behoud van de doeken: een beter klimaat
in de kamer, warmte- en UV-werende folie op de ramen, een
verbod op het gebruik van kaarsen en het verwijderen van de
enigszins wankele staande lampen. Het is aan het Wijnhuisfonds,
de Gemeente Zutphen en het Hampshire Hotel om te bekijken
of een kostbare restauratie met ondersteuning van een aantal
fondsen haalbaar is.
De Pauwenzaal is meer dan de beschilderde wandbespanningen
alleen. De zaal heeft een rijk interieur met een achttiende-
eeuwse schouw, een stucplafond, zware eikenhouten deuren
met houtsnijwerk en geschilderde bovendeurstukken. Het
fraaie schilderij op de schoorsteen uit 1667 is van de Zutphense
schilder Luessinck. Het is niet helemaal zeker wie hier zijn
afgebeeld, maar zeker is wel dat het levensechte portretten zijn.
Misschien is de vrouw Heleonora van Nassau met haar man
Gerhardt Bernardt von Pöllnitz. Heleonora was een onwettige
dochter van Prins Maurits, geboren omstreek 1620. Zij kocht
het Huis op 't 's Gravenhof in 1664 samen met haar man voor
6750 gulden. Volgens portretspecialist professor Ekkart gaat het
om een historiserend portret ('portret historié') waarin mogelijk
Dido en Aeneas worden afgebeeld. Van de schilder Luessinck
hangt ook een fraai vrouwenportret in het Stedelijk Museum
Zutphen.
Tekst: Agnes van Brussel
Foto's: Hampshire Hotel 's-Gravenhof en Conditie onderzoek Pauwenzaal
6 Zutphensepracht.nl
