Een stukje historie
Historische waarde
De geschiedenis van buitenplaats 't Oye gaat eeuwen
terug. Volgens de opgetekende historie tot zeker in de
14e eeuw en zeer waarschijnlijk maakte het landgoed
al vanaf ca. 1100 deel uit van het bezit van het kapittel
van Sint Walburgis.
In 1706 wordt Het Oye verworven door de Zutphense
burgemeester A. Sloet van de Westenberg, die het door
aankoop van de omliggende gronden uitbouwt tot een
landgoed. Begin 19e eeuw wordt het oorspronkelijke
huis afgebroken. Het huidige 'Het Oye' stamt uit 1869.
Opvallend aan het huis zijn vooral de geprofileerde
stuclijsten rondom de vensters en deuren, kenmerkend
voor gepleisterde gevels uit het derde kwart van de
19e eeuw. Eveneens een opmerkelijk detail zijn de
kleine, achtkantige vensterraampjes ter hoogte van het
trappenhuis. De originele details van het huis zijn zowel
buiten als binnen al die jaren gaaf bewaard gebleven.
Op het erf van Het Oye zijn de wijzingen groter
geweest. In 1977 werd de boerderij die noordelijk van
het buitenhuis gestaan heeft gesloopt. Het zuidelijke
bouwhuis was al in 1893 gesloopt.
Vanaf 1957 tot 2007 werd Het Oye bewoond door
de zussen Berendsen. Tot het verkocht werd aan
de huidige bewoners eind 2013 was de buitenplaats
eigendom van de gemeente Zutphen (sinds 1970), die
er een aantal jaren een anti-kraakwacht lieten wonen.
Zie: www.zutphensepracht.nl/zutphenmonumentaal/
zm16pdf
hoofdentree, de hal van waaruit de indrukwekkende trap
naar boven gaat - vanaf de zolderetage kijk je twee keer
vier meter de diepte in - ligt nog het originele marmer op
de vloer. De authentieke paneeldeuren zijn hoogglans wit
geschilderd. Ook de plafonds, met in veel ruimtes nog de
oorspronkelijke ornamenten, zijn wit, in fraai contrast met
de taupe/grijsachtig geschilderde gestucte muren. Volledig
van deze tijd, maar met respect voor het oude, zo hebben de
bewoners het woonhuis opgeknapt. In de huidige eetkamer,
met openslaande deuren naar de tuin waar momenteel
een zonnige veranda aangelegd wordt, pronkt de originele
bruin marmeren schouw. Het is één van de maar liefst vier
authentieke schouwen die bewaard zijn gebleven. Allemaal
verschillend, maar stuk voor stuk nog helemaal intact.
Geheel nieuw, maar wel met de oorspronkelijke elementen
erin verwerkt, is de keuken. Een strak nieuw aanrechtblad
en glanzende keukenkastjes met daarin geïntegreerd de
originele hardstenen gootsteen met daarboven de koperen
kranen en de zwengels van de waterpomp. Een originele,
antieke schouw met daaronder een eigentijds, zes pits-
gasfornuis. De authentieke keukenelementen vormen
een prachtig detail in de verder moderne keuken. "Het is
historisch gezien bovendien heel bijzonder dat alle drie de
elementen - de hardstenen goot, de koperen kranen en de
waterpompzwengels - bewaard zijn gebleven. Het geeft
de keuken een hoog monumentale waarde." Om isolatie
aan te brengen zijn de facadeluiken in de keuken een paar
centimeter naar voren gebracht. Hetzelfde werd gedaan in de
woonkamer. Verder is er eigenlijk weinig veranderd in het
bijna 150 jaar oude landhuis. De keuken is vernieuwd en er is
een moderne badkamer op de slaapverdieping gemaakt." Er is
tijdens de restauratie nog wel een flinke discussie geweest met
Monumentenzorg over de soort isolatie. De discussie ging
over het voorgestelde dampdicht systeem. Monumentenzorg
vreesde voor aantasting van de houtconstructies door onjuiste
aanpak en was voorstander van een dampopensysteem op
basis van houtvezelisolatie.
Uiteindelijk hebben architect Frans Ambagtsheer en
aannemer Chris Kappert Monumentenzorg kunnen
overtuigen dat een dampdichtsysteem mits uitgevoerd met
de juiste materialen, verbindingen en uitvoeringstechniek een
goede keuze zou zijn. Het constructief overleg heeft geleid
tot een mooi restauratieresultaat. "Een Paltsprijs waardig,"
aldus Monumentenzorg. 't Oye kan weer jaren vooruit. Van
een oud, anti-kraakpand is het weer een echt familiehuis
geworden.
Daniëlla Elshof
Landgoed Het Oye
Renovatie 2014-2015
Architect: Frans Ambagtsheer
Aannemer: Fa. Chris Kappert Bouwbedrijf b.v.
Zutphensepracht.nl 23
