JAARVERSLAG ROUWHiSTORiSCH ONDERZOEK 2013
De gevel van Kuiperstraat 17 uit 1651
Kuiperstraat 19
Dit huis is wat korter dan Kuiperstraat
17. Een spaarveld op de begane grond, in
de muur aan de zijde van nummer 17 en
kaarsnissen in de tegenoverliggende muur
maken duidelijk dat Kuiperstraat 19 een
oudere kern heeft dan de voorgevel doet
keuken en de erboven gelegen ruimten zijn
gelegen in een naar achteren uitgebouwd
deel van het huis. Alle vertrekken zijn
toegankelijk met paneeldeuren met
architraaflijsten.
Op de eerste verdieping is de gehele
indeling en afwerking negentiende
eeuws. Voornaamste kenmerken zijn een
toilet met houten wanden, paneeldeuren
met architraaflijsten, zwartmarmeren
schouwen en een stucplafond in de
voorkamer.
Opvallend is het verfwerk met
houtimitatie, daterend uit ca. 1900. Alle
deuren aan de overloopzijde inclusief de
trapbalustrade zijn zo beschilderd.
Zolder
Op zolder zijn nog de sporen zichtbaar
van twee oude dienstbodenkamers, in
1980 samengevoegd om dienst te doen
als slaapkamer, wel zijn de oude wanden
bewaard gebleven en de bijbehorende
paneeldeur.
Kaarsnissen in de rechter zijmuur maken
duidelijk dat Kuiperstraat 19 een oudere
kern heeft dan de voorgevel doet vermoeden
vermoeden.
De kapconstructie op zolder is een
eenvoudige laat-19de-eeuwse grenen
constructie met zogenaamde kreupele
spanten die in 1980 is verstevigd. Langs
de rechtermuur is een dik eiken spoor
aanwezig. Hoe deze in relatie staat tot de
zolder is niet bekend, maar wellicht dat
de dakspoor heeft uitgemaakt van een
voorloper van de huidige kapconstructie.
In de linkermuur is tot circa een meter
boven de grond een tweetal schuin naar
elkaar toelopende lijnen of dakmoeten
zichtbaar. Er kan sprake zijn van een
dakmoet van een lagere voorloper van het
huidige pand danwel restanten van een
spitsboogvenster of - blindnis. Dit kon
door de bewoonde staat van de zolder niet
worden onderzocht.
Wel kon worden vastgesteld dat het
vloerniveau van de eerste verdieping
minimaal 50 cm lager heeft gelegen dan
het huidige niveau.
Op basis van de karakteristiek van beide
panden - Kuiperstraat 17: een pand uit de
zeventiende eeuw met een negentiende-
eeuws interieur, Kuiperstraat 19: een pand
met een negentiende eeuwse gevel, maar
met een ouder huis erachter - mocht
verwacht worden dat de muur tussen
beide huizen van aanzienlijke ouderdom
is. Om dit vast te kunnen stellen en om te
kunnen bepalen of en waar een doorgang
gemaakt kon worden, is eerst een deel
van de beoogde locatie ontpleisterd. De
locatie werd zorgvuldig uitgekozen: tussen
een spaarnis en een stookplaats aan de
zijde van nummer 19, waarbij ook aan de
zijde van nummer 17 een stookplaats kon
worden ontzien.
Een doorbraak naar Kuiperstraat 17
Er werd conform de verwachting
inderdaad metselwerk aangetroffen dat
op grond van baksteenformaten mogelijk
ouder dan 1651 kon zijn en dat op twee
momenten na dat jaar is aangepast.
Mede vanwege de aanpassingen (lees:
verstoringen) in het verleden was het
niet nodig om het muurwerk ter plaatse
te behouden: de doorgang kon gemaakt
worden en is in februari van dit jaar
gerealiseerd.
In de voorbereiding naar het maken
van de doorbraak zijn eerst beide zijden
(deels) ontpleisterd. Het muurwerk
bestaat uit een kern van hergebruikte,
grote handvormstenen met formaten die
varieren tussen 7,5 en 6 centimeter hoogte,
circa 13 en 13,5 centimeter breedte en 27
tot 29 centimeter lengte. Het metselwerk
heeft een tienlagenmaat van 74 centimeter.
De muur was ooit dikker en is in het
verleden vanaf de zijde van Kuiperstraat
17 teruggekapt om wat ruimte te winnen
en zag er dus zeer grof en rommelig uit.
Om weer een vlak oppervlak te krijgen was
de muur afgewerkt met bakstenen die op
de kant zijn gemetseld.
Ter plaatse van de gemaakte doorgang
is aan de andere kant van de muur
ook metselwerk weggekapt om ruimte
te creëeren voor een spiltrap in
Kuiperstraat 19. Mogelijk is ten tijde
van een grote verbouwing rond 1880
van dit pand de trap weer verwijderd
en is de nis volgemetseld. Gelet op
het ijsselsteenformaat van de rode
bakstenen van 4x9x18 centimeter en een
tienlagenmaat van 48 centimeter kan dit
ook wat eerder, maar vermoedelijk wel na
1750 hebben plaatsgevonden.
29
