Wasserij De IJsselstroom, een voorbeeld
van duurzame monumentenzorg
De restauratie van De Oude Wasserij De IJsselstroom
nadert zijn voltooiing. Een opvallend en prachtig
gerestaureerd pand siert de dijk op een prominente plek
in Zutphen. Het pand is niet alleen mooi, maar ook nog
een voorbeeld van monumentale energietransitie.
1. Van open naar dicht
2. Van ongeïsoleerd naar geïsoleerd
De nieuwe eigenaren, Silvester van Veldhoven en Marian
van Leeuwen, hadden vanaf het begin de ambitie om het
pand energieneutraal te maken. Dat was niet gemakkelijk
als je bedenkt in welke staat ze de IJsselstroom kochten.
Ook na isolatie blijft het een pittige opgave als je bedenkt
dat de wind vrijwel altijd om het pand waait, ongeacht uit
welke richting die komt, en de temperatuur steevast een paar
graden lager ligt dan in de stad. Ze gingen aan de slag met
het volgende duurzaamheidconcept, dat is uitgewerkt in acht
aandachtsgebieden door Veldhoven Architecten. Christiaans
Bouwbedrijf en Kraus Installatiewerken voerden het uit en
dachten mee.
De locatie van het gebouw in een uiterwaard langs de IJssel zorgt
voor extra winddruk of trek op de gevelopeningen. Van belang
is dat de schil voldoende kierdicht is, onder andere door nieuwe
kozijnen van het duurzame, milieuvriendelijke Oregon pinehout
met een gerecyclede knel-stellat in de steens muuropening.
Het gebouw kent verschillende compartimenten. Deze worden
dusdanig van elkaar gescheiden dat per compartiment de
temperatuur te regelen is, afoankelijk van het gebruik.
Een belangrijke keuze bij het (na-)isoleren van de schil in een
bestaand gebouw is de keuze voor een dampremmende of
dampopen constructie. Van belang is daarbij te kijken naar de
oorsprong van het gebouw. Verandering in de bouwfysische
samenstelling van oude bouwconstructies kan grote gevolgen
hebben met op den duur ongewenste fysieke verandering.
Het bouwfysisch karakter van De IJsselstroom is een volledig
dampopen gebouw van steens muren en een houten dak. De
aanpassingen in de tijd hebben dit karakter ernstig verstoord en
de muren een verstikkende afsluiting gegeven met tegelwerken
en dichte stucwerken. Het ligt het meest voor de hand om deze
