r5
Laarstraat 9
29
opzet. Hier horen de aangetroffen resten van de enfilade en
de hergebruikte brede paneeldeuren met architraaflijsten
ongetwijfeld bij.
Het lijkt er al met al sterk op dat in de 18e eeuw, in ieder
geval achter Bornhovestraat 43, een achterhuis is gebouwd,
danwel ingrijpend is verbouwd en dat een volledig nieuwe
bouwkundige opzet kreeg met vloeren, tussenmuren met
enfilade en bijbehorende afwerkingen, zoals stucplafonds. Het
is niet ondenkbaar dat ook de keuken in het souterrain toen
werd gerealiseerd. Als opdrachtgever voor deze omvangrijke
aanpassing van het huis kan heel goed Johanna Geertruit
Schimmelpenninck van der Oye hebben opgetreden. Zij kocht
het huis in 1720 en bewoonde het tot 1757, toen het werd gekocht
door Gerrit Schimmelpenninck van der Oye, eveneens een goede
kandidaat om de verbouwing geïnitieerd te hebben4.
paneeldeuren met bijbehorende architraaflijsten uit de 18e eeuw
dateren en rond 1900 bij het maken van de (in 2012 gesloopte)
gang zijn hergebruikt (aft. 15)
Verder bleek bij het verwijderen van één van de tussenmuren
tussen twee vertrekken van de enfilade aan de achterzijde dat deze
gelijktijdig met de vloer en balken erboven en met de aansluitende
stucplafonds moet zijn opgetrokken. De vloerbalk direct boven
de tussenmuur had bijvoorbeeld geen verfsporen, er waren
slechts mortelsporen zichtbaar (aft.16): de balk en muur eronder
zullen daarom in één bouwcampagne zijn ingebouwd. Omdat
het gaat om ongedecoreerde balken (wankant beslagen) zullen
de twee stucplafonds links en rechts van de gesloopte halfsteens
tussenmuur ook deel hebben uitgemaakt van de oorspronkelijke
Dit huis is vermoedelijk in de 18e eeuw aan de achterzijde
(tegen de veldzijde van de stadsmuur) uitgebreid met een
nieuwe, onderkelderde vleugel. Daarbij is een geheel nieuwe
kapconstructie op zowel voor- als achterhuis geplaatst.
In de negentiende en begin twintigste eeuw is het huis geleidelijk
opgedeeld in vier woningen met eigen voordeuren. In 1964 en
1975 zijn twee grote etalageruiten in de voorgevel geplaatst. Deze
zijn in 2012 weer vervangen door gereconstrueerde empire-
schuifvensters.
de winkelruimte en het restaureren van de winkelpui uit 1933.
(aft.18) De rechterhelft van het pand (Laarstraat 11) is niet
bezocht. Tijdens de ontmanteling van het oude winkelinterieur
kwam een vakwerkwand tevoorschijn die als bouwscheiding
fungeert tussen nummer 9 en nummer 11. Het stijl- en regelwerk
is uitgevoerd in eiken, het vulwerk bestaat uit hergebruikte
baksteen, gemetseld in leem (aft.19).
Samenvatting van de bouwgeschiedenis
Ter plaatse van een oud huis is in de eerste helft van de 17e eeuw
een fors huis van twee lagen en een kap (nok evenwijdig aan
de straat) tegen een muur uit de eerste helft van de veertiende
eeuw aangebouwd. Om dit huis te bouwen zijn waarschijnlijk
sloopstenen van de afgebroken voorganger hergebruikt in
de voorgevel. In nummer 43-45 dateren uit de 17e eeuw
nog de voorgevel en in nummer 43 nog de verdiepings- en
zolderbalklagen.
Dit adres is de linkerhelft van een tweelaags gebouw onder een
zadeldak met de nokrichting evenwijdig aan de straat. (aft. 17)
Het pand werd onderzocht in verband met het opknappen van
De gevel van Laarstraat 9 na restauratie van de winkelpui.
I
