Kies het ‘Stuk van het jaar’
sL
23
Tekst: Agnes van Brussel
Foto’s: Ron Elsinga
De Atlas van het Oude en Nieuwe Gasthuis doet mee aan de landelijke verkiezing van 'Stuk van het jaar’, een mooie titel, om duidelijk te maken
dat archieven van hun stoffig imago af willen. Ook het Zutphens archief wil zoveel mogelijk mensen bij al die tastbare stukken uit het verleden
betrekken. Regelmatig ontvangen ze schoolklassen en bieden leerlingen de kans om zelf de geschiedenis van een pand te achterhalen.
Bij de landelijke verkiezing van het 'Stuk van het jaar’gaat het om het mooiste of het meest bijzondere archiefstuk. Drie stukken uit de
archieven van Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, het Regionaal Archief Zutphen en Waterschap Rijn en IJssel zijn in de voorverkiezing
geselecteerd. Een ervan is de Atlas van het Oude en Nieuwe Gasthuis. Hans Goedkoop presentator van het tv-programma Andere Tijden is het
boegbeeld van de verkiezing. Alle inzendingen zijn in de maand oktober te bewonderen op www.onsdna.nl/stukvanhetjaar. Tot eind oktober
kan je stemmen op je favoriete archiefstuk. Bij de afsluiting van de Maand van de Geschiedenis wordt de winnaar, het 'Stuk van het Jaar’, op
ludieke wijze bekendgemaakt.
Restauratie
Hoe is het mogelijk dat zo’n boek van papier de eeuwen doorstaat?
Als je denkt aan oorlogen, godsdienststrijd, branden en tenslotte
de verhuizing in 1953 naar het huidig archief. Het boek is in goede
conditie mede dankzij een restauratie in 1993. Hier en daar is er wel
vochtschade. Op verschillende plekken is het papier verstevigd en zijn
ontbrekende fragmenten aangevuld. De rug van het boek is hersteld
met een nieuwe kalfslederen rug, waar de originele rug overheen
is geplaatst. Opvallend is de kleur groen, die veel voorkomt om de
landerijen in te kleuren. Die kleur werd vroeger gemaakt met een
pigment waar koper in zit. Koper gaat oxideren en laat daardoor een
doorslag achter op de achterzijde. Het boek is gedigitaliseerd en kan
thuis bekeken worden op de website www.regionaalarchiefzutphen.
nl. Het is fijn dat het boek digitaal is in te zien maar het haalt het
niet bij de ervaring om het echte boek te zien. Nog even is de atlas
tentoongesteld vanwege de verkiezing van ‘Stuk van het jaar’. Daarna
wordt het weer veilig opgeborgen en moeten we het voorlopig met de
digitale versie doen.
het oude adres. Het Oude Gasthuis is al in de veertiende eeuw
opgericht en zat aan de Zaadmarkt. In beide Gasthuizen verbleven
zieken, armen, pestlijders en arme scholieren van de kapittelschool
van St. Walburgiskerk. In 1625 werden beide huizen samengevoegd
en verhuisden ze naar het Catharinaklooster aan de Nieuwstad.
Bladerend in de atlas kom je namen tegen van boerderijen en het
aardige is dat veel namen van families aan de boerderijen zijn
ontleend. Dat maakt de atlas heel interessant voor genealogen, zoals
Jan Klompenhouwer. Sinds zijn pensioen werkt hij als vrijwilliger
bij het archief en hij mocht mede bepalen welk archiefstuk mee zou
doen voor de landelijke verkiezing van stuk van het jaar. Hij raakte
gefascineerd door de atlas omdat hij bedacht hoe mooi het zou
zijn om een voorvader op de kaart terug te vinden. “Als het mijn
voorouders betrof zou ik zo’n tekening uit de atlas als illustratie in
mijn stamboom opnemen. Maar zelf kom ik oorspronkelijk niet uit
Zutphen.” Jan Klompenhouwer vond het ook heel bijzonder dat veel
contouren van percelen nog altijd hetzelfde zijn.
3
INEATIO
.CHRYWGE
fyjinJiMC iridc,
dit Jrven
•MfvcTL aa oi/Jcm'
m riff
A-.,. -
I
ll? DEN RYFER-KANT
IHceó’ Bc-olL, eb c>4 iróebi’b of -
884- F7
f” a* uofie-, of V11 uoc-citc, „../.„sa
bA>o<'? k.'.itj.'.'v fele j
