Google Earth in 1663 J 'M i 'ÏPi iffl Zutphense atlas dingt mee voor landelijke prijs O' F -ïft* ÏXJl 22 Daar ligt ie, misschien wel het mooiste stuk uit de Nederlandse archieven, een groot dik boek vol tekeningen en verfijnde decoraties. Mirjam van Velzen, historica en medewerkster van het Regionaal Archief Zutphen in de Spiegelstraat, trekt een paar witte handschoentjes aan. Voorzichtig bladerend ontvouwt zich een Google earth-beeld van de omgeving van Zutphen. Maar dan een uit de zeventiende eeuw, prachtig ingekleurd en versierd. Je ziet de contouren van wei- en akkerlanden, de bijbehorende boerderij, een paar schuren, een hooiberg en waterputten. “Vooral die waterputten zijn nog steeds een belangrijke vondst voor de huidige eigenaren,” vertelt Mirjam enthousiast. “Die vind je niet terug op een kaart of in het kadaster.” De vele decoraties, de versierde letters, de bloemen, strikken, konijnen en hondjes doen vermoeden dat het boek met oude kaarten niet alleen maar functioneel was. “Met zo’n kaartenboek lieten eigenaren zien hoe rijk ze waren,” vertelt Mirjam. “Ze lieten door landmeters kaarten maken van hun onroerende goederen en die kaarten werden dan later met de hand ingebonden.” Ook kerken, kloosters en gasthuizen hadden destijds veel bezittingen. De pachtopbrengst en de opbrengst van het land waren een belangrijke inkomstenbron. De gezworen landmeter Landmeter is een oud beroep. In het Oude Egypte en het Romeinse rijk waren er al landmeters. Het is vaak een beroep dat van generatie op generatie wordt overgedragen. Je werd niet zomaar landmeter maar moest bepaalde geloftes afleggen en werd dan beëdigd. Henrick van Gelder, de maker van dit boek, was een zogenaamde ‘gezworen landmeter’. Hij was ook kaartenmaker, want vanaf 1600 behoort het kaartmaken ook tot de taak van de landmeter. Het kaartenboek in het Zutphense archief is gemaakt in opdracht van het Oude en Nieuwe Gasthuis. Het geeft een overzicht van de onroerende bezittingen in 1664 die het ONG had verworven uit schenkingen en nalatenschappen. Het is heel bijzonder dat het huidige archief in de Spiegelstraat is gehuisvest in het pand waar vanaf 1442 het Nieuwe Gasthuis was gevestigd. Waarschijnlijk is de atlas na een omzwerving dus weer terug op - ^oTi Warru vill z. ♦- 9 9 9 9 9 Ir D-N R’* 1 CRrKAfif V

Periodiekenviewer van Erfgoedcentrum Zutphen

Zutphense Pracht (vanaf 2012) | 2013 | | pagina 22