Derk Jan Verstand heeft de voorzittershamer al overgedragen,
maar zijn missie om van Zutphen een nog mooiere
monumentenstad te maken zal hij niet zo snel loslaten. "Een
integrale visie,"betoogt hij. "Dat mis ik in Zutphen. Het
monumentenbeleid staat niet los van het economisch beleid
en het cultuurbeleid. Nu de gemeente wil bezuinigen op de
monumentendagen, leek het ons een goed idee om 'Zutphen
op zondag' te combineren met de Open Monumentendagen.
Monumenten hebben ook een economisch belang. Ik zou wel
eens een onderzoek willen laten doen naar de economische
betekenis van monumenten voor Zutphen. Dankzij al die
monumenten komen er meer bezoekers, die geld uitgeven in
de stad. Cultuurhistorie is een mooi verkoopargument als je
bezetting zoekt voor lege winkelpanden. Restauratie van panden
levert weer werkgelegenheid op en voor de gemeente betekent dat
een verhoogde waarde voor de WOZ."
Mijlpaal
De afgelopen veertien jaar heeft Derk Jan Verstand als voorzitter
van het Wijnhuisfonds, het belang van de monumentenstad met
veel inzet en overtuigingskracht behartigd. Nu is het moment
aangebroken voor het afscheid. De fusie tussen NV Stadsherstel
en het Wijnhuisfonds is een feit. De twee besturen zijn samen
gekomen en Verstand gaf het stokje over aan Bonnes Venema,
die, voor de fusie, bij Stadsherstel de voorzittershamer hanteerde.
Het is een mijlpaal, want de fusie was een belangrijk streven
van beide monumentenorganisaties. Die fusie geeft weer meer
slagkracht volgens Verstand. "Bij het 75-jarig bestaan hebben we
serieus nagedacht over het voortbestaan van het Wijnhuisfonds.
Dat was nog in de periode dat het onroerend goed onbetaalbaar
was en het WHF zich geen nieuwe aankopen kon permitteren.
Door de monumentenstatus van veel panden en de bijbehorende
regelgeving is het risico van verkwanseling ook minder. In theorie
zou je onze huizen kunnen verkopen aan particuliere eigenaren,
zoals ook met de monumenten in het Bergkwartier in Deventer is
gebeurd. Wij hebben ervoor gekozen om dat niet te doen, vooral
omdat we goede en betaalbare huurwoningen in de stad willen
houden. Als je niet oppast, verandert het woningaanbod, krijg je
meer koopwoningen en daarmee een eenzijdiger opbouw van de
bevolking. Maar dat is niet de enige reden van ons voortbestaan.
De binnenstad is qua monumentenzorg nog lang niet af. Er
is veel te doen. Op ons verlanglijstje staan veel panden, die
nog gerestaureerd moeten worden en de prijzen zijn nu lager.
Bovendien blijven we graag gesprekspartner van de gemeente wat
betreft monumenten. Een kritische blik blijft noodzakelijk."
Duurzaamheid
Derk Jan Verstand is dol op Zutphen. Hij moest destijds
verhuizen omdat zijn vrouw, Annelies Verstand, in 1994
burgemeester werd in Zutphen. Nu wil hij er niet meer weg.
"De menselijke maat van Zutphen is er prettig." Destijds was
hij verrast door het groen in de stad, de parken, de vijvers, de
vrij liggende fietspaden en de vele monumenten. "Na de oorlog
kampte Zutphen met veel oorlogsschade."vertelt hij. "Het kwam
voor dat eigenaren hun huis aan het Wijnhuisfonds kwamen
aanbieden, omdat ze dan wisten dat het goed opgeknapt werd. Er
waren toen nog niet zoveel particuliere eigenaren op de markt.
Nu zie je dat er meer particuliere monumentenbezitters zijn,
die ook de restauratie ter hand nemen. Ik denk dat wij vanuit
het algemeen belang het restaureren zeer serieus oppakken
en voorzichtig zijn met de historische waarde. Maar als je nu
naar de genomineerden voor de Paltsprijs kijkt zijn er ook
prachtige restauratieprojecten van particulieren bij. Denk maar
aan de Oude apotheek, het pand van Voorink advocaten en de
tandartsenpraktijk achter de Spittaalstraat van de familie Koppel.
Een belangrijk aandachtspunt is nu het energiezuinig maken
van monumenten. Dat is een kolfje naar Verstands hand, omdat
hij ook voorzitter is van een organisatie die twee belangrijke
Europese duurzaamheidkeurmerken, toekent. Het gaat om
keurmerken op het terrein van recreatie, toerisme en de zakelijke
dienstverlening, Green key en Blauwe Vlag. Wat hem betreft
moet het ook bij monumenten meer over duurzaamheid gaan.
De monumentenwet is soms echt een belemmering. Wijzend
op de voorzetramen in zijn eigen huis, verzucht hij dat er wat
hem betreft dubbelglas in zou mogen. "Maar ja, ook dit huis
heeft een monumentenstatus." Zutphen zou in zijn ogen al
lang energieneutraal kunnen zijn als er op alle platte daken op
het industrieterrein zonnepanelen zouden zitten. Hij vindt het
jammer dat er voor de ontsierende windmolens wordt gekozen.
"Laten we zuinig zijn op het IJsselfront." Liever ziet hij ook geen
hoogbouw in de Noorderhaven.
10
