Monumentenwacht
Periodieke controle van een 'monumententandarts'
Het Wijnhuisfonds en veel particuliere monumentenbezitters
in Zutphen hebben een abonnement op de Monumentenwacht.
Jaarlijks vindt er een inspectie plaats door gespecialiseerde
vakmensen. Er rolt een onafhankelijk advies uit vol slimme
onderhoudsadviezen.
"Hoedt u voor de bonte knaagkever. Je hebt haar niet snel in
de gaten en voordat je het weet legt ze eitjes en heb je een hele
kraamkamer vol hongerige larven, die je balk van binnenuit
oppeuzelen." Monumentenwachter, Jaap Stuut, klopt op de
eiken balken om ze te controleren op bonte knaagkevers, niet
te verwarren met de boktor. "Die heb je veel sneller gevonden,
omdat de boktor een spoor van zaagsel achterlaat."
Het is acht uur 's morgens als het busje van de Monumenten-
wacht voor de deur van lange Hofstraat 8 stopt. Eigenaar
Hans Cornelissen heeft de koffie al klaar en neemt met de twee
medewerkers van monumentenwacht, de heren Jansen en
Stuut, de grote en kleine problemen van zijn monument door.
Cornelissen is een van de 2900 abonnees van Monumentenwacht
Gelderland en is blij met deze ondersteuning bij het onderhoud
van zijn monument.
"Na inspectie van deze heren weet je wat je te doen staat aan
onderhoud. Het is wel alsof je bij de tandarts zit. Je hoopt dat
hij niks vindt." "Tja," zegt Jan Jansen, de oudste van de twee
monumentenwachters. "Als je in ons rapport leest, dat je kozijnen
als matig worden gekwalificeerd, moet je wel gaan sparen."
Cornelissen vertelt onder de koffie dat hij zelf op het dak wat
reparaties heeft gedaan met cementmortel. Stuut trekt er een
bezorgd gezicht bij. "Heb je dat spul nog?" vraagt hij. "Bij oude
in kalk gemetselde muren moet je nooit cement gebruiken. Dat
wordt te hard en geeft later scheuren. Als je een kalkmortel
afsluit met een cement, verstikt de kalk en gaat deze verpoederen
waardoor alle metselwerk los komt te staan." Gelukkig blijkt er
maar heel weinig cement in het product van de Gamma te zitten,
maar je steekt er wel weer wat van op. Stuut en Jansen zijn er echt
op uit om hun kennis en enthousiasme over monumenten over te
dragen. Ze stralen uit dat ze hun vak prachtig vinden en met trots
laten ze zien wat er zoal in hun busje zit aan materiaal. "Kleine
reparaties proberen we direct te verhelpen. We hebben altijd
verschillende pannen bij ons om kapotte te vervangen en diverse
andere materialen om bijvoorbeeld een goot te repareren." Met
het grootste gemak lopen ze als koorddansers over de zwevende
balken op de zolderverdieping. "Kijk hier is een oude houten
toognagel afgebroken, die in de verbinding van de ene met de
andere balk zit. Dat zit niet met schroeven vast, maar met deze
toognagels."wijst Stuut. Jansen merkt intussen op dat met de
ruimte tussen de onderzijde van de plinten niets mis is. "Daaraan
kan je zien of de vloer verzakt."
Op het overkapte terras achter het huis heeft Jansen al
geconstateerd dat een muur groen uitgeslagen is. Het euvel heeft
hij snel gevonden op het balkon. Met een stukje lood repareert
hij daar direct de afvoer. Tot slot van de grondige inspectie is het
dak aan de beurt. De klimuitrusting wordt tevoorschijn gehaald.