Huis Borro
m
8
partij was de heer Ruysch Lehman de
Lehnfeld, een man, die nauwe relaties
had met het Wijnhuisfonds, maar onder
ogen moest zien dat Het Wijnhuisfonds
Het Bornhof niet wilde kopen. Men vond
deze monumenten los van Huis Borro nog
te jong, immers gebouwd in 1880, toen
nog geen honderd jaar oud en bovendien
ontbraken ook voldoende middelen.
Ruys Lehman richtte uiteindelijk de NV
Stadsherstel op en zag door uitgifte van
aandelen een kans om Het Bornhof als
monument te behouden en te restaureren.
De andere partij was een groep van
kunstenaars, politiek geëngageerde
Zutphenaren en buurt en clubhuiswerkers,
die graag een cultureel centrum in Het
Bornhof wilden. Deze partij, waar de
latere wethouder Kees Luesink deel van
uit maakte, organiseerde in de zomer van
1970 een bezetting, die de landelijke pers
haalde. Kort daarop koos de gemeente
voor het plan voor NV Stadsherstel. Voor
de actievoerders was het een teleurstelling.
Toen enige tijd later de jeugdsoos werd
gesloten was dat voor Luesink een reden
om in de politiek te gaan.
Na de restauratie werd Het Bornhof een
mooie rustige woonplek, midden in de
stad met 49 comfortabele appartementen,
waarvan Etienne en zijn vrouw er sinds
2009 een bewonen. Huis Borro is nu
nog in gebruik als dienstencentrum,
maar bezuinigingen bedreigen het
voortbestaan. Daarmee zou het laatste
restje zorgverlening uit Het Oude Bornhof
verdwijnen. Zal Borro zich in zijn graf
omdraaien?
Chronologie
Rond 1320: Kanunnik Borro,
verbonden aan de St. Walburgiskerk
koopt een groot huis tussen
Zaadmarkt en de huidige
Bornhovestraat. Hij richt (bij akte)
een armenstichting op in zijn huis en
het omringend hof. Er vindt uitdeling
van voedsel plaats. In de akte bepaalt
hij dat het beheer bij het stadbestuur
moet blijven.
1344: Borro bouwt of verbouwt zijn
huis tot het huidige huis Borro met
unieke kapconstructie
1345: Borro overlijdt en laat zijn huis
na aan de stichting.
1611: Oprichting Oude Mannen en
Vrouwenhuis, bouw van een reeks
huisjes en slaapzalen
1651: Nieuwe bewoners kunnen
zich inkopen en laten opnemen voor
minimaal 750 Caroli guldens. Ze
worden kostkopers genoemd.
1723: Toegangspoort aan de
Zaadmarkt gebouwd
1848: Huis met tuin en stal aan de
Bernardsteeg, na aankoop, bij het
Bornhof gevoegd
1874: Bornhof onder gemeente
instellingen gebracht
1880: Aftraak van bestaande
bebouwing behalve huize Borro
en het huis aan de Bernardsteeg.
Nieuwbouw van 50 woningen
voor gehuwden en vier mannen en
vrouwenzalen
1879: Poortbeelden vervangen
1960: Koninklijk Besluit maakt
verkoop Bornhof mogelijk. Borro's
wens opzij gezet.
1962: Verhuizing van Oude en
Mannen en Vrouwenhuis naar de
nieuwbouw aan de Hobbemakade.
1965 Bijstandwet treedt in werking.
De gemeente besluit de bezittingen
en het vermogen van het Bornhof te
confisqueren
1962-69: Opvang van 300
repatrianten uit Indonesië
1969: De heer Ruysch Lehman de
Lehnfeld onderzoekt mogelijkheden
voor restauratie door NV constructie
1970: Aftraak overwogen door
gemeentebestuur. Bezetting Bornhof
uit protest. Gemeente kiest voor plan
NV Stadsherstel
1976: Nieuwe bewoners trekken in het
gerenoveerde Bornhof
1978: Opening door prinses Beatrix
1980: Restauratie voltooid. 47
appartementen gerealiseerd
Tekst: Agnes van Brussel
Foto huis van Borro: BOG Hans Hendriksen
Archieffoto: Kees Etienne
Boek: Het Oude Bornhof en omgeving,
zeven eeuwen geschiedenis in Zutphen
door Kees Etienne
Het huis was in de veertiende eeuw al een uit bakstenen opgetrokken gebouw van twee
verdiepingen, een kelder en een hoog dak met een grondoppervlakte van honderd vierkante
meter. Het is een sporendak met een makelaarsspant. Op grond van jaarringenonderzoek
is vastgesteld dat de kap uit 1343 stamt. Het is een bijzondere kap, ook omdat er nooit
dakbeschot op werd aangebracht en je zo door de pannen naar de lucht kunt kijken. De
topgevel is afgedekt door ezelsruggen en deze zijn voorzien van een pleisterlaag. Aan de
rechterkant van het huis Borro heeft een pand gestaan met een doorgang naar het huis. Op
een tekening van de restauratie in 1978 zijn de bouwsporen weergegeven van een drietal
kruisvensters met een gemetselde middenstijl en kalf. De kelder onder het huis is vrij laag.
Het zijn tongewelfde kelders met de as dwars op die van het huis.
23
