*7m
y$Êr f
I
X -gr:--
|LV "v
graven hadden een lage ronde heuvel waarvan de kringgreppels
(tot 11 meter in doorsnede) nog zichtbaar waren in de ondergrond.
Hierin werden de crematieresten van de doden al dan niet in
een urn bijgezet. Eén graf sprong er duidelijk uit. Dit was het
enige graf met een dubbele kringgreppel en het enige graf met
meerdere stuks aardewerk en spinklosjes. Het graf, waarvan door
skeletonderzoek is komen vast te staan dat het een vrouwengraf
is, bevatte echter ook talloze sieraden. Hieronder bevonden zich
o.a. 76 glazen kralen. Vier daarvan zijn zgn. Ringaugenperlen, een
type dat uit Nederland nog niet eerder bekend was. De grondstof
waarvan ze gemaakt zijn is onderzocht met de XRF-methode.
zijn. Hier zien we graven uit de midden ijzertijd. Het urnenveld
ligt naast en deels rondom het bovengenoemde langgerekte
ven. In dit ven werd een zeer grote hoeveelheid aardewerk,
spinklosjes, weefgewichten, maalstenen, slijpstenen etc. uit de
midden- en late ijzertijd gevonden. Op het eerste gezicht lijkt het
hier te gaan om gewoon nederzettingsaardewerk. Het is echter
frappant dat de nederzetting uit deze tijd een heel eind verder
ligt en dat men eerste over het grafveld moest lopen om het
materiaal te dumpen. Het is dus niet ondenkbaar dat het dumpen
van iemands persoonlijke bezittingen na zijn dood deel uitmaakte
van het dodenritueel. Een apart aspect van het vondstspectrum
werd verder ingenomen door fragmenten van glazen La Tène-
armbandjes. In totaal werden er hier tien gevonden, waarmee
de teller in Zutphen op 15 fragmenten komt. Uit de gigantische
aantallen, die in de Betuwe worden gevonden, mogen we
afleiden dat ze door bijna iedere vrouw werden gedragen en dus
deel uitmaakten van een klederdracht. Uit historische bronnen
weten we dat dit gebied bevolkt werd door de Eburonen. Met de
Zutphense cluster kunnen we hun verspreidingsgebied dus wellicht
iets uitrekken.
Geslepen neolithische bijl uit de oude akkerlaag ter hoogte Gvan erve
Wekenstro
Daaruit blijkt dat het gebruikte glas buiten Europa is vervaardigd,
mogelijk in het huidige Libanon. Mogelijk zijn de kralen hier
zelf ook gemaakt. Dergelijke kralen worden voornamelijk in het
oostelijke Middellandse Zeegebied gevonden. De rest van de
kralen is ook gefabriceerd van dergelijk glas, maar is zeer slecht
van kwaliteit. Waarschijnlijk zijn deze kralen lokaal gefabriceerd
uit omgesmolten exotisch glas. Daarnaast droeg de vrouw ook
spiraalvormige bronzen kralen, tientallen metalen kegeltjes die
mogelijk op kleding genaaid zaten, bronzen ringen uit aaneen
gesoldeerde draadjes die mogelijk als vlechtring of oorbellen
werden gebruikt en een grote bronzen kledingnaald. Het graf van
deze "prinses van Leesten" dateert uit ongeveer 750 v. Chr. en
lijkt daarmee het oudste van de onderzochte graven te zijn. Het
is echter best mogelijk dat elders op het grafveld oudere graven
liggen. De tendens is dat de graven naar het noorden toe jonger
Waterputten uit 1143
Een tweede aspect dat bij dit project duidelijk naar voren kwam
was een middeleeuws erf. Pal naast de historische erfgreppel van
erve Wekenstro werd een erf uit de 11e-12e eeuw geschampt.
Onder meer werden twee houten waterputten vol met aardewerk
gevonden. Een van de putten kon dendrochronologisch in het jaar
1143 gedateerd worden). In de jongste bevond zich bovendien een
grote hoeveelheid verbrande leem. Hiermee lijkt dit erf rond 1200
aan zijn einde te komen. Pal ernaast duikt in de 13e eeuw het
erf echter weer op binnen de historische erfgreppel van boerderij
Wekenstro. Ter plekke werd alleen een waterput uit de 14e eeuw
(dendro 1309) opgegraven die echter ook 13e-eeuws materiaal
bevatte. De historische boerderij lag binnen dit erf op nog weer wat
noordelijker. In de erfgreppel rondom Wekenstro werd materiaal
gevonden van de 13e tot 19e eeuw.
Den Bouw
Sporen uit de ijzertijd
De nieuwbouw van verzorgingstehuis van Den Bouw aan het
Abersonplein in Warnsveld, waarover in het jaarverslag van 2009
bericht is, kreeg dit jaar nog een staartje. Eerder werd hier al een
12e-eeuws erf opgegraven, alsmede bijgebouwen en kuilen van
een erf uit de ijzertijd. Dit jaar werden er nog enkele sporen uit de
ijzertijd en een 14e-eeuwse greppel aan toegevoegd.
1*41 R
Documentatie op het terrein van Den Bouw in 2011
De publicaties over deze opgravingen staan in de boekenlijst
verderop in dit magazine.
Bert Fermin