Lijmerij op de Mars Duizenden schapenpoten Op de Mars in Zutphen werden dit jaar twee sleuven getrokken op het voormalige Reesinkterrein. De sleuven hadden tot doel om daar ter plekke inzicht te verkrijgen in de opbouw van de vestinggrachten en -wallen. Een van de interessantste fenomenen, die daarbij aan het licht kwam, was een laag botten op het noordelijke grachttalud. De bottenlaag bestond voor ca. 97 uit onderpoten van schapen (en daarnaast nog wat runderbot). In totaal moeten hier vele duizenden schapenpoten de vroege 14e eeuw. In deze laag werden ondanks het geringe onderzochte oppervlak tal van vondsten gedaan: o.a. veel aardewerk, een stuk van een gedraaide houten kom, stukken van schoenen en paardentuig. Bijzonder was ook de vondst van een groot aantal bokkenhoorns. Deze vertoonden bewerkingssporen: de puntjes waren afgezaagd en er waren boorgaten in aanwezig. Nadat de hoorns gekookt zijn werd de voorbewerkte hoornen schacht van de hoornpit afgetikt en kon er muziek gemaakt worden op de hoorns. Dergelijke hoorns worden nu nog steeds gebruikt in Scandinavische volksmuziek. Een andere vondstcategorie bestaat uit smeedafval. Behalve dat er smeedslakken werden gevonden is er ook steenkool aangetroffen. Uit tollijsten weten we dat Zutphense schippers in de 13e en 14e eeuw steenkool haalden uit Noord-Engeland. Pas daarna kwam Duitse steenkool beschikbaar. Steenkool werd in de middeleeuwen niet gebruikt voor verwarming maar voor ijzerverwerking. Riolen Warnsveld De middeleeuwse topografie van Warnsveld In Warnsveld is de vernieuwing van riolen archeologisch begeleid in de Peppelenweg, Abersonlaan, Rhienderinklaan, Kozakkenlaan en Veldensebosweg. Het veldwerk van het project is nog niet afgerond. In de Abersonlaan werd een opgravingsvlak in de sleuf aangelegd, omdat hier in 2004 een houten waterput was aangetroffen met een dendrochronologische datering in 1059. De insteek van deze waterput werd teruggevonden. Pal er tegenaan lag een gebouw met houten staanders, dat qua tijd prima bij deze put zou kunnen horen. Naast dit gebouw werd een brede baan aangetroffen van elkaar in tijd opvolgende greppels. Deze lijken te beginnen in de 11e eeuw en lopen door tot in de 19e eeuw. In één van de greppels werd bovendien een diepe 14e-eeuwse waterkuil aangetroffen. Het erf, dat hier werd aangesneden, is het Rhienderink. Het Rhienderink wordt in de 14e eeuw voor het eerst genoemd, maar gaat dus zeker terug tot de 11e eeuw. De latere versie van de hoeve ligt op een iets andere plek op het erf. De boerderij werd pas in de 20e eeuw gesloopt. Voor de rest van het project waren we aangewezen op waarnemingen tussen het leggen van de buizen door. Dagelijks zijn waarnemingen gedaan. In de profielen van deze sleuven werden greppels en kuilen uit de middeleeuwen en nieuwe tijd Een greep uit de verzameling schapen- en runderbotten uit de afvallaag van de lijmerij liggen. Gezien de locatie zal het gaan om afval van de lijmerij die hier tot 1863 gevestigd was. De botten, die ondanks de gunstige conserveringsomstandigheden behoorlijk bros zijn, zullen zijn uitgekookt omwille van lijmproductie. In 2012 wordt een deel van de lijmerij zelf onderzocht en een groot deel van de vestingmuur en de brug over de gracht. Nieuwstad Bokkenhoorns als muziekintrument Een kleine waarneming vond plaats in de Nieuwstad de straat). Het ging hier om de ingraving van een zogenaamde urilift (verzinkbaar openbaar urinoir). De locatie, op de middeleeuwse Mosmarkt (groentemarkt), doorsneed een dik humeus pakket uit Hoornpitten van drie bokken en een koe. De bokkenhoorns zijn afvalproducten van signaalhoorns Het opschaven van een vlak om de oude riolering heen op het lle-eeuwse erve Rhienderink in de Abersonlaan

Periodiekenviewer van Erfgoedcentrum Zutphen

Zutphense Pracht (vanaf 2012) | 2012 | | pagina 29