Laat succesverhaal
1820 1825 1830 1835 1840 1845 1850 1855 1860 1865 1870 1875 1880 1
1890 1895 1900 1905 1910
Een tweetal pagina's uit Constructie van gebouwen met afbeeldingen van de opbouw van de mushroom-vloeren
Oorspronkelijk had het gebouw een kelder,
begane grond en een eerste en tweede
verdieping. Slechts de kelder en de eerste
verdieping dienden als koelruimte en zijn
daarom van spouwmuren voorzien.3 De be
gane grond en tweede verdieping dienen als
pak- en expeditieruimte. Via een lift stonden
de verdiepingen met elkaar in verbinding. Bij
de oplevering in mei 1921 bleek het doel al
te zijn achterhaald waardoor veel leegstand
optrad. Daarom werd in 1923 het koelhuis
met een capaciteit van 3000 m3, verdeeld
over vier bouwlagen van 11 x 45 m, overge
daan aan N.V. Koelhuis ''De Landbouw'' die
er vlees, gevogelte, ijs en nog veel meer han
delswaar ging opslaan.4 Deze functie bleek
uiteindelijk wel succesvol. Het ging zelfs zo
goed met het koelhuis dat het verschillende
keren is uitgebreid. In 1936 besloot de N.V.
het bureau Nieuwland Van der Vegte een
plan te laten ontwikkelen voor een extra ver
dieping op de bestaande bouw.5 Uit onder
zoek bleek dat ook hier vergelijkbaar zwart
isolatiemateriaal is toegepast.
Na de Tweede Wereldoorlog bleef de vraag
naar vriesruimte gestaag toe te nemen. Dit
leidde er toe dat na uitbreidingen in 1949,
1958 en 1973 de capaciteit tot 18.000 m3
was gegroeid. In 1949 blijkt wederom op
grote schaal hetzelfde isolatiemateriaal te zijn
toegepast in de eerste westelijke uitbreiding.
Bij de latere uitbreidingen aan de west- en
noordzijde van het gebouw blijkt een geheel
ander materiaal te zijn toegepast: polystyreen
oftewel het witte piepschuin. Bij de laatste
uitbreiding uit 1984 tot totaal 25.000 m3 is
dit materiaal met een dikte van 42 cm toe
gepast.
In het oude gedeelte was de temperatuur min
12 graden Celsius; in de nieuwere delen tot
min 20. Men gebruikte als installatie 13 com
pressoren en ammoniak.6 De wens om tem
peraturen van min 30 of nog lager te berei
ken werd steeds sterker. Met de verouderde
techniek lukte dat niet. Daarom gebruikte
men in de nieuwste gedeelten luchtcondensa-
tors en freon. Om de lagere temperaturen te
bereiken, diende de isolatiecapaciteit aanzien
lijk hoger te zijn dan die in het oude gedeelte.
Dit verklaart de toepassing van dikke isolatie
platen. Het snel in en uitrijden van goederen
in containers en de ontwikkeling om tot nog
lagere temperaturen te komen, leidde tot de
bouw van een nieuw koel- en vrieshuis elders
op het industrieterrein. Dat had tot gevolg dat
in 2005 het oude koelhuis zijn functie verloor.
Vervolgens koopt de gemeente het complex
dat dan geruime tijd leeg staat. Ondertus
sen werd het complex gekraakt, vernield en
beklad. In de eerste helft van 2011 is een
begin gemaakt met het 'geschikt' maken van
het casco. Daarna zal het nog enige tijd duren
voordat de nieuwe gebruiker het geheel kan
betrekken.
Fig, 546. Mushroom-vloeren, Koelhuis Zuden. Sch: 1 iOO.
Arch. Ir. C- Wattjts tn A. J. Jansen.
4
