STAOSBROUWE'
Laarstraat 111
19
Zutphen-Molmen taal
De gevel van nummer 58 is nog
voorzien van 17e-eeuwse muuran
kers. Foto Jeroen Krijnen - gemeente Zutphen
Zicht op Houtmarkt en Groenmarkt rond 1920. De pijl markeert nummer 58,
hier nog met hoge deur- en vensterpartij op de begane grond en de hoge kap.
Foto collectie Stedelijke Musea Zutphen
Detail van de enkelvoudige balklaag
met console onder de tweede ver
dieping.
Foto Jeroen Krijnen - gemeente Zutphen
uit de bouwperiode kort na de slechting van
de burgwal, dat wil zeggen uit de eerste helft
of mogelijk eerste kwart van de 14e eeuw.
Ofschoon in het pand zelf daarvoor geen
aanwijzingen zijn gevonden, bieden de uit
komsten van archeologisch en bouwhistorisch
onderzoek naar buurpanden in de zelfde
gevelrij voldoende aanknopingspunten voor
een datering in deze periode In haar huidige
opzet is het dubbelpand het resultaat van
bouwcampagnes en verbouwingen in de 17e
eeuw, de 19e eeuw en de 20e eeuw.
De genoemde muurankers in het linkerdeel
van de voorgevel en de balken met gepro
fileerde sleutelstukken, maar ook de kelder
met kruisgewelven in nummer 56 zullen zeer
waarschijnlijk deel uitgemaakt hebben van
een nieuwbouw in de eerste helft van de 17e
eeuw. In de 19e eeuw ontstond vervolgens de
basis voor het huidige gepleisterde gevelbeeld
dat met een hoofdgestel en dakschild wordt
afgesloten. Het rechterdeel is toen van een
nieuwe, fijngemetselde voorgevel voorzien.
In 1933 werd de gevel van Houtmarkt 58
verbouwd. De twee zeer hoge vensters op de
begane grond waarin links de toegang was
opgenomen, werd vervangen door een een
voudige winkelpui op de begane grond. De
bovenste delen van de oude vensters bleven
vermoedelijk gehandhaafd bij het vertimme
ren tot verdiepingsvensters.
Het dubbelpand liep in 1953 veel schade op
door een forse brand. In dat jaar werd de
kapconstructie vervangen en zijn in nummer
56 de balklagen vervangen. In het linkerdeel,
nummer 58 zijn wel historische balklagen
behouden gebleven. Bovendien werd in 1953
het gevelbeeld van nummer 56 gewijzigd.
Voor deze brand had het pand een aanzienlijk
steilere dakhelling dan nu het geval is.
Dit huis valt in de straat al direct op met zijn
voornaam vormgegeven entrée. Er is een
statige pilasterstelling met hoofdgestel toe
gepast die de voordeur omlijst. Het geheel
is bovendien voor een dergelijk sober huis
rijk gedetailleerd in Lodewijk XIV-vormen die
te dateren zijn rond het midden van de 18e
eeuw.
Achter de voorgevel blijkt dat het huis ouder
is: het plafond met de balken en vloerdelen
voor de zoldervloer dateert - afgaande op de
aanwezige sleutelstukken onder de balkkop-
pen - uit het einde van de 16e, danwel begin
17e eeuw, uitlopend tot ca. 1650. Tegen de
rechter zijmuur staat een schouw uit de 18e
eeuw, maar duidelijk zichtbaar is hoe de ver
dwenen 17e-eeuwse schouw nog afgetekend
is tegen de onderzijde van het plafond.
Op zolder blijkt dat het huis toch nog ouder
is dan de 17e eeuw. De beide gevels links en
rechts op zolder bleken bij nadere bestude
ring gemetseld te zijn van forse bakstenen
in de maat 28 x 13-14 x 7 centimeter. Voor
de linker bouwmuur kon een tienlagenmaat
van 83 centimeter worden genoteerd, voor
de rechter bouwmuur 88 centimeter. Dit zijn
getallen die passen bij een datering in de 14e
of 15e eeuw. Ter vergelijking, het metselwerk
Laarstraat 111. Foto Jeroen Krijnen -
gemeente Zutphen
