ÊM
-V'
x
David Evekinkstraat
ti
A
Bert Fermin en Michel Groothedde
1820 1825 1830 1835 1840 1845 1850 1855 1860 1865 1870 1875 1880 1
1890 1895 1900 1905 1910
verleden van de Beukerstraat. Een archeo
logische waarneming aan de Beukerstraat
45 in Zutphen. Zutphense Archeologische
Publicaties 51.
De Mars (Noorderhaven)
In het kader van de herstructurering van
het oude bedrijventerrein De Mars worden
diverse grootschalige projecten voorbereid.
Een ervan is de ontwikkeling van een nieuw
stadsdeel aan de noordzijde van het station:
De Noorderhaven. Hier worden ondermeer
ruim duizend woningen gebouwd rond een
te ontdempen haven: de Noorderhaven. Het
gebied ligt direct ten noodwesten van de mid
deleeuwse stad op een oude Ijsselmeander,
waar in de 17e tot 19e eeuw de vestingwer
ken van de stad lagen. Het afgelopen jaar is
uitgebreid archeologisch bureauonderzoek
verricht en er vond in september grondradar-
onderzoek plaats naar diepliggende, mogelijk
archeologisch waardevolle, fenomenen. Al in
de zomermaanden werd bij toeval een stuk
vestingmuur ontdekt van de Linie van Coe-
hoorn (ca. 1710). De muur zal worden inge
past in het stedenbouwkundig plan.
Uit bureau- en grondradaronderzoek zijn de
volgende archeologische aandachtspunten
gekomen waarnaar in 2010 nader onderzoek
heeft plaats gevonden:
- de houtzaagmolen(s)
- de vestingmuren en grachten
- mogelijke scheepsresten in de oude IJssel-
bedding
Kim van Straten 2009. Archeologie in het
Noorderhavenkwartier. Een archeologisch
bureauonderzoek en grondradaronder-
zoek in het Noorderhavenkwartier van de
Mars in Zutphen. Zutphense Archeologi
sche Publicaties 53
In september en oktober werd in de David
Evekinkstraat de rioolvervanging archeo
logisch begeleid. Feitelijk werd rond het in
1873 gebouwde huizenblok, bestaande uit
drie rijen arbeiderswoningen van de David
Evekinkstichting, een nieuw riool aangelegd.
Voordat dit complex werd gebouwd lag hier
een half geslecht bastion. Dit bastion werd
rond 1615 aangelegd tussen de Oude Stad en
de Spittaalstad (zie in dit artikel ook afbeel
ding 13 onder het kopje "Laarstraat"). Kort
na 1707 werd het zuidelijk deel van het bas
tion geslecht en werd het terrein in gebruik
genomen als onderkomen voor de paarden
van het garnizoen. De noordelijke wal van
het bastion bleef wel bestaan als deel van de
hoofdvesting. Deze wal lag op de plaats van
een al oudere omwalling van de Spittaalstad:
de Ruwersdijk uit de 13e eeuw.
In het hele onderzoeksgebied zijn lage
NAP-waarden van de schone ondergrond
waargenomen. We kunnen stellen dat de
ondergrond in de David Evekinkstraat en
Berkelsingel eenzelfde geomorfologie kent
als ook in de Laarstraat is waargenomen,
bestaande uit geulen en oeverwallen van de
Berkel.
Langs de Berkelsingel zijn waarnemingen
gedaan in het waltracé. De wal is niet in het
midden aangesneden, dus de waargenomen
diktes van de verscheidene ophogingen zeg
gen niet zo veel. In het kort gezegd ligt er op
de natuurlijke lagen een dik humeus pakket
met hier en daar een stukje kloostermop. Uit
de waargenomen NAP-hoogten blijkt dat het
hier niet kan gaan om een grachtvulling of
een Berkelloop. In relatie tot het zestiende-
eeuwse kaartmateriaal moet het hier gaan
om een opgeworpen dijklichaam. Dit kan niet
anders dan de dertiende-eeuwse Ruwersdijk
zijn. Helemaal bovenin dit dijklichaam werd
vijftiende- en zestiende-eeuws aardewerk
gevonden, waarschijnlijk veroorzaakt doordat
de bovenkant van deze dijk al die tijd aan het
oppervlak heeft gelegen. Op deze dijk bevindt
zich een vroeg zeventiende-eeuwse opho
ging: de vestingwal van het bastion. Deze
ophoging was nodig omdat het waterpeil bij
het bouwen van de vesting flink werd opge
stuwd (hierdoor werd ook de capaciteit voor
de watermolens opgevoerd. In de zeventiende
eeuw werd het aantal watermolens verdub
beld). Op de zeventiende-eeuwse wal werden
in de vroege achttiende eeuw ook nog een
O ,V- o-c
Schematische weergave in doorsnede van de vestingwerken van de Linie van
Coehoorn met darin aangegeven de ontdekte bakstenen keermuur van de
hoofdwal en mogelijke keermuur (nog niet aangetroffen) in de lage wal.
Het vrijleggen van de vestingmuur
van de Linie van Coehoorn in het
Noorderhavenkwartier.
Zutghen
PlongO** -Buii-oflk'uln Contrescarp
ftuiuniaiud E-scarp
fijntaj
Vtiur iiir i Bin nonkr uir
WaiQanQ
BirtnenLalud
7 erre-plyin
Gwfekre i
Hooldwal -/ florslwBfinfl-l Perm L OndarwaUFautt# Sracht mat c
