Pelikaanstraat 3 en
Zaadmarkt105
Zutphen-Molmen taal
1 91 5 1 920 1 92 5 1 930 1 935 1 940 1 945 1 950 1 955 1 960 1 965 1 970 1 975 1 980 1 985 1 990 1 995 2000 2005
Gedocumenteerd overzicht van de rechter bouwmuur op de eerste verdieping. Links de achter-, rechts de voorgevel.
Gemarkeerd is het horizontale bouwspoor dat behoort bij het zoldervloerniveau voor ca. 1850.
Documentatie Jeroen Krijnen- gemeente Zutphen
Nieuwstad 20 tijdens de recente verbouwing met een restant van de winkel
pui uit 1934. Foto Jeroen Krijnen - gemeente Zutphen
Dwarsdoorsnede door Nieuwstad 20
met aangegeven de reconstructie
van het rond 1850 gesloopte huis
en dichtmetselingen, aangevuld met nieuwe
stenen. Al met al kan gesproken worden van
totale herbouw.
Wijzigingen in de 20e eeuw betroffen vooral
de indeling op de begane grond en de win
kelpui. Deze werd een aantal malen gewij
zigd, het laatst in 1978. De ruimtelijke opzet
van het huis uit circa 1852 met een gang en
een trappenhuis op de begane grond rechts,
alsmede de kamerindeling op de eerste
verdieping, bleef tot de laatste verbouwing
redelijk bewaard.
In de zomer van 2009 vond een omvang
rijke verbouwing plaats van Zaadmarkt 105.
Het gaat om een fors tweebeukig huis met
een derde vleugel aan de achterzijde, dat is
geadresseerd Pelikaanstraat 3. Omdat wat
later ook gelegenheid bestond dit aangren-
zende pand te bekijken is het meegenomen in
het onderzoek naar Zaadmarkt 105.
Beide adressen vormden tot 1864 samen met
het hoekpand Zaadmarkt 107 een groot bin
nenstadsperceel. In dat jaar werd een stuk
grond afgesplitst waar rond 1906 het huidige
pand Pelikaanstraat 1 werd gebouwd.
Bij Zaadmarkt 105 gaat het feitelijk om twee
oudere huizen die op zeker moment zijn
samengevoegd. Dit is het oudste deel van het
complex.
De kapconstructie en enkele zoldervloerbal
ken konden dendrochronologisch worden
gedateerd. Het linker casco heeft een kap
waarvan de daksporen dateren uit de periode
1368 en 1386. Dit gedeelte is in 1546 ver
bouwd en waarschijnlijk met een verdieping
verhoogd. De gebinten stammen nog uit deze
periode.
Het moment van de verbouwing intrigeert.
In 1 532 werd namelijk aan beide zijden van
de Zaadmarkt een deel van de huizenrij
gesloopt om in het verlengde van de markt
vrij schootsveld te creëren voor het in dat jaar
opgerichte bolwerk van Karel van Gelre bij
de Saltpoort (Drogenapstoren). Dit hertoge
lijke blokhuis is tussen 1537 en 1543 weer
gesloopt waarna de voor het schootsveld
vrijgelegde gronden in 1545 weer bouwrijp
werden opgeleverd ten behoeve van huizen
bouw Het is denkbaar dat ook de panden
ter plaatse van Zaadmarkt 105 in 1 532 het
veld hebben moeten ruimen en na 1545 zijn
herbouwd. Deze hypothese rijmt helaas niet
met de aangetroffen 14e-eeuwse daksporen
in het pand, tenzij deze afkomstig zijn van
een ander pand.
Het kapmoment voor de eiken kapconstructie
van het rechter casco werd gedateerd op
1605. Dit deel zal toen zijn gebouwd dan
wel met een verdieping zijn verhoogd. De
huizen waren op dat moment in het bezit van
13
