T
r
f "i
Houtmarkt 64, theater Luxor
Zu t p he n-M oilmen taal
1 91 5 1 920 1 92 5 1 930 1 935 1 940 1 945 1 950 1 955 1 960 1 965 1 970 1 975 1 980 1 985 1 990 1 995 2000 2005
n— - -
r i
- L_
V
Hypothetische reconstructie van de
vier belangrijkste stappen in de
bouwgeschiedenis van
Beukerstraat 5.
Met de klok mee linksboven de vermoedelijke
situatie in de 14e eeuw: een pand met hoge begane
grond en zolder; rechtsboven de vermoedelijke
situatie in de 17e eeuw: het 14e-eeuwse pand is
inmiddels met een verdieping opgehoogd en heeft
een kapconstructie met gebinten (één van de
gebinten is gedeeltelijk bewaard gebleven);
rechtsonder de vermoedelijke situatie in de eerste
helft van de 19e eeuw: het pand is met een balkvak
ingekort en heeft mogelijk een lijstgevel gekregen,
de eerste verdiepingsbalklaag verlaagd om een
hogere eerste verdieping te creëren; linksonder de
situatie na de verbouwing van 1899; de laat
middeleeuwse kapconstructie heeft plaatsgemaakt
voor een volwaardige 2e verdieping en het pand heeft een nieuwe zolder gekregen. De kelder is voorzien van troggewelven tussen stalen liggers. Hypothetische
reconstructie van de vier belangrijkste stappen in de bouwgeschiedenis van Beukerstraat 5. Met de klok mee linksboven de vermoedelijke situatie in de 14e eeuw: een
pand met hoge begane grond en zolder; rechtsboven de vermoedelijke situatie in de 17e eeuw: het 14e-eeuwse pand is inmiddels met een verdieping opgehoogd en
heeft een kapconstructie met gebinten (één van de gebinten is gedeeltelijk bewaard gebleven); rechtsonder de vermoedelijke situatie in de eerste helft van de 19e
eeuw: het pand is met een balkvak ingekort en heeft mogelijk een lijstgevel gekregen, de eerste verdiepingsbalklaag verlaagd om een hogere eerste verdieping te
creëren; linksonder de situatie na de verbouwing van 1899; de laat-middeleeuwse kapconstructie heeft plaatsgemaakt voor een volwaardige 2e verdieping en het pand
heeft een nieuwe zolder gekregen. De kelder is voorzien van troggewelven tussen stalen liggers.
Voorgevel van theater Luxor.
Foto Jeroen Krijnen - gemeente Zutphen
Uit de doorsnede van Houtmarkt 64
blijkt de hoogte van de begane
grond. RAZ - collectie bouwtekeningen
Theater Luxor is een opvallende verschijning
aan de Houtmarkt. De voorgevel wordt gedo
mineerd door de entree met een brede, naar
boven versmallende trap die via een grote
pui toegang geeft tot de begane grond. Het
bordes bovenaan de trap wordt beschut voor
regen door een bijna pandbrede luifel. De pui
wordt omkaderd door rijk gedecoreerd tegel
werk in art-deco stijl met daarin opgenomen
een bovenlicht. Dit alles is in 1925 als één
geheel ontworpen door architect J. Wibbelink
uit Groningen3.
In de kern is het pand echter ouder, de oud
ste schriftelijke vermelding dateert uit maart
1469. Het wordt in 1635 door de stad aange
kocht en ingericht als vleeshuis Den Gulden
Hoorn. Hiervoor onderging het pand een
ingrijpende verbouwing, als er geen sprake
was van nieuwbouw.
Het kreeg een volledig nieuwe kapconstructie
van recht gezaagde eiken spantbenen en
eiken daksporen, nieuwe balklagen met vloe
ren en een ongewoon hoge begane grond
van 5,40 meter die nog steeds in de voorgevel
afleesbaar is4.
Den Gulden Hoorn bleef 100 jaar in gebruik
als vleeshuis, tot 1735, toen de functie werd
voortgezet in een ander pand.
Wat er kort na het opheffen van het vleeshuis
op deze locatie met het pand is gebeurd is
onduidelijk. Het is rond 1860 opnieuw ver
bouwd en voorzien van een nieuwe voorge
vel. De Luxor-bioscoop werd in 1919 in het
pand gevestigd.
Tijdens de bouwhistorische verkenning in
2009 bleek dat bij een eerdere verbouwing
in 1987 de oude indeling met alle oudere
afwerkingslagen op de eerste verdieping en
de zolder volledig is verwijderd.
11
