d buiten tot buitenplaats binnen.
1 91 5 1 920 1 92 5 1 930 1 935 1 940 1 945 1 950 1 955 1 960 1 965 1 970 1 975 1 980 1 985 1 990 1 995 2000 2005
Uiteindelijk wordt Het Oye in 1706 verworven
door de Zutphense burgemeester A. Sloet
van de Westenberg, die het door aankoop
van omliggende gronden uitbouwt tot een
landgoed. Daartoe worden, na een lang pro
ces tussen 1737 en 1751, ook gronden van
het Bornhof verworven5. Het aldus ontstane
landgoed wordt door Sloet omgevormd tot
een parkachtige aanleg met een assenstelsel
met rechte lanen, aan weerszijden beplant
met bomen. Deze situatie is afgebeeld op
de Hottingeratlas en gekarteerd tussen 1773
en17836. Het huis zoals de familie Sloet het
aankocht, is bekend van een tekening van
F. Berkhuys uit 1720. Het is vermoedelijk
dit huis dat aan het begin van de 19e eeuw
wordt afgebroken, want in 1811 wordt in een
verkoopakte gemeld dat het buitengoed het
Oye is gesloopt en dat de opstallen bestaan
uit een nieuw gebouwde achtkantige thee
koepel, twee bouwhuizen en een duiventil.
Deze situatie is vermoedelijk ook afgebeeld
op de kadastrale minuut van 1832.
Het huidige huis bestond toen nog niet7.
Wat opvalt is dat, in vergelijking met de
Hottingerkaart, de formele tuinaanleg moeilijk
of slechts gedeeltelijk te herkennen valt.
Wellicht is in de tussenliggende periode de
formele opzet verlaten. Het is echter ook
mogelijk dat de toenmalige tuinaanleg geen
relatie had met de gekarteerde kadastrale
grenzen en daarom deels niet in het kaart
beeld van 1832 herkenbaar is. Het huidige
landhuis is met aan zekerheid grenzende
waarschijnlijkheid in 1868 of het voorjaar van
1869 gebouwd in opdracht van Mr. Frans
Gerrit Nieuwenhuys8. Het jaar waarin dat
gebeurde blijkt uit een kadastrale veldkaart
waarop perceelswijzigingen worden verwerkt.
Een goede 25 jaar later, in 1893, wordt het
zuidelijke bouwhuis gesloopt. Op de kadas
trale hulpkaart die door de landmeter wordt
gebruikt om de feitelijke wijzigingen aan te
geven, is een kruis gezet door dat bouwhuis.
Het landgoed wordt in 1908 geveild en
gekocht door de provisoren van de Stichting
Het Bornhof die in 1910 een kadastrale cor
rectie laten uitvoeren. Op de toen opgestelde
veldkaart is nog goed de plaats van het
gesloopte zuidelijke bouwhuis te zien.
Een beschrijving van het huis
Toen Het Oye in 1868-1869 is gebouwd,
gebeurde dat "aus einem GuB". Het is in één
keer, zonder tussenposen gebouwd. Uit de
plattegronden en kapconstructie zijn boven
dien geen onregelmatigheden op te maken,
die op oudere bouwfasen wijzen of sporen
vertonen van de gesloopte achtkantige thee
koepel, dan wel van de laat-middeleeuwse
havezathe. Het witgepleisterde huis heeft
een symmetrische plattegrond, waarbij aan
de zijde van de Den Elterweg de plattegrond
een meter naar voren komt. Hiermee wordt
gedeeltelijk het verlies aan leefruimte gecom
penseerd als gevolg van de hal en het trap
penhuis erachter.
fjj
f ^"i i 4—
•Ü.-Ï f - J
De hulpkaart uit 1893, waarop een
kruis is gezet door het zuidelijke
bouwhuis, laat bovendien de
samenhang zien met het restant
van de lanenstructuur en met de
visvijver recht voor de cour.
Kadastraal Archief Gelderland - Arnhem
Veldkaart uit het kadastrale dienst
jaar 1869, waarop als kadastrale
wijziging het net nieuw gebouwde
landhuis is weergegeven. Duidelijk
blijkt de ruimtelijke samenhang
met de beide bouwhuizen tot een
cour. Het noordelijke bouwhuis is
reeds in gebruik als boerderij.
Kadastrale veldkaart uit dienstjaar
1911 (slaat op 1910) met wijzigin
gen door Het Bornhof.
Kadastraal Archief Gelderland - Arnhem
Detail uit de Hottingeratlas met
binnen het kader huis Het Oye.
Detail uit de kadastrale minuutplan
van 1832 met dicht op één de res
tanten van het lanenstelsel dat op
de Hottingerkaart zo duidelijk is
aangegeven. Met grotere tussen
ruimten aangegeven de niet gekar
teerde, maar wel vermoedde lanen.
3
Zutphen-MofflElmentaal
