Het Oye te Zutphen. Van horig goe
ES
Huis Het Oye spreekt al decennia lang tot de verbeelding van de inwoners
van Zutphen en Warnsveld. Niet openbaar toegankelijk, slechts op afstand
te zien en bovendien geleidelijk omsloten door hoog opgaande bomen en
struikgewas maken dat de plek als mysterieus en spannend wordt beleefd.
De buitenplaats is sinds 1970 in eigendom van de gemeente Zutphen1 en tot
voor kort bewoond geweest door de zusters Berendsen, die er in 1957 zijn
komen wonen2. Naar aanleiding van het vertrek van de zusters kon het pand
door ondergetekende bezocht worden3.
Ligging
Historie
Jeroen K rijnen
1820 1825 1830 1835 1840 1845 1850 1855 1860 1865 1870 1875 1880 1
1890 1895 1900 1905 1910
Sint-Walburgis in de 11e eeuw deel uit van
de bezittingen van dit kapittel en dan in het
bijzonder tot dat van de proostdij. Het dan
nog horige goed wordt in het midden van de
14e eeuw bebouwd door Lambert ter Oye, die
in 1376 afstand doet van het goed Ter Oye,
gelegen in Eme. Het wordt dan omgezet in
een tijnsgoed. Een op het goed werkende en
wonende boerenfamilie hoefde geen horige
diensten meer te verrichten, maar men kon
als vrije boeren het land gebruiken tegen een
afgesproken pacht (tijns of tiende). Het blijft
echter in het bezit van het kapittel totdat na
de reformatie de Staten van het Kwartier van
Zutphen het goed gaan beheren.
Het Oye, adres Ooijerweg 7 te Zutphen,
maakt deel uit van een gelijknamig landgoed
dat ten zuidoosten van Zutphen is gelegen op
het oostelijke puntje van de enk Oysham of
Ovesthamme4 en daarom wat hoger gelegen
dan de directe omgeving. De uitkomsten van
het archeologisch onderzoek tussen 1990
en 1995 ter plaatse van de bouwactiviteiten
rondom het overgebleven landgoed gaven
aan dat zeker al rond het begin van de jaartel
ling bewoning plaatsvond. Mede daarom is
het huidige Oye een belangrijke archeologi
sche vindplaats.
Bij de aanleg van de Den Elterweg, eind jaren
zestig van de 20e eeuw, is de enk doorsne
den. Op het westelijke deel van de enk is het
gelijknamige sportcomplex en het natuur- en
archeologisch educatiecentrum De Kaardebol
gesitueerd. Als gevolg van de nieuwbouw van
het wijkdeel Ooyerhoek als onderdeel van de
Vinex-bouwwijk Leesten, is een groot deel
van het landgoed bebouwd. De huidige Ooij
erweg is het laatste restant van de onverharde
weg die vóór 1991 uitkwam op de Ooijer-
hoekseweg bij de nog bestaande kastanje
boom van het gesloopte erve 't Brinke.
Het Oye maakte samen met nog 13 hoven
en het bijbehorende land, vermoedelijk
reeds vanaf de stichting van het kapittel van
De in 1706 door burgemeester
Sloet gekochte havezathe Het Oye
op een tekening van F. Berkhuys
uit 1720.
Overgenomen uit Harenberg 2003, 117
De tuinzijde van het huis.
r"*" 1 "Den Krijnen - gemeente Zutphen
Situatie van het landgoed en huis Het Oye in 2007. in grijs de begrenzing
van het landgoed met daarin in zwart aangegeven de positie van het land
huis. Eveneens in zwart aangegeven de gereconstrueerde Ooijerhoekseweg
en Ooijerweg zoals deze globaal tot 1991 functioneerden. Ter plaatse van de
cirkel de nog bestaande kastanje op de kop van de kruising van deze twee
wegen.
ZwtpfeeH
2
