Dendrochronologisch onderzoek
Literatuur
1 820 1 82 5 1 830 1 835
1910
n
Voorgevel Sprongstraat 12-14 na
de restauratie.
Foto J.S. Krijnen - gemeente Zutphen
De gevelsteen zoals deze werd
aangetroffen.
Foto J.S. Krijnen - gemeente Zutphen
Vaaltstraat 4: een
smeltkroesje van
zilversmid Anthony
van Sandtbergen,
eind 18e eeuw.
foto bureau archeologie
gemeente Zutphen
Dwarsdoorsnede van de kapcon
structie van Sprongstraat 12-14.
Opmerkelijkis de toepassing van
een makelaarsconstructie die
boven de zolder een derde fliering-
balk ondersteunt. Afbeelding over
genomen uit H. Janse, Houten kap
pen in Nederland 1000-1940,
Delft 1989, p.98
De dakkapel na restauratie. Ook de
baksteenornamentiek boven de
vensters is weer in ere hersteld.
Foto J.S. Krijnen - gemeente Zutphen
Bij de restauratie van Sprongstraat
12-14 is ook de bestaande in trespa
uitgevoerde dakkapel vervangen.
Foto J.S. Krijnen - gemeente Zutphen
Naar aanleiding van een verbouwing in 1966
is het hoekpand al eens onderzocht en de
kapconstructie opgemeten. Deze werd toen
als mogelijk 16e-eeuws gedateerd. In eerste
instantie opmerkelijk omdat een veel ouder
aandoende makelaarsconstructie is toegepast.
Doordat de kap sinds de bouw nog nooit
gedemonteerd was geweest en bovendien
gelijktijdig met het 17de-eeuws aandoende
metselwerk van de rechterzijgevel is opge
trokken werd een dendrochronologisch
onderzoek uitgevoerd om de datering scher
per te stellen en te zien hoe het gedateerde
hout zich zou verhouden tot de aangetroffen
gevelsteen. Uit alle bemonsterde onderdelen
van de kap kwam een kapjaar van het hout
tussen 1590 en 1609 naar voren met één in
de herfst/winter van 1601 gedateerd eiken
De kapconstructie op vlieringni
veau met zicht op de ondersteu
ning van de middelste flieringbalk.
Eén van de schuine schoren is in
het verleden verwijderd.
Foto J.S. Krijnen - gemeente Zutphen
dakspoor. Uitgaande van de snelle verwerking
van vers gekapt eikenhout lijkt deze datering
goed aan te sluiten op een datering van de
gevelsteen in 1603. Het sluit een bouwjaar
van 1608 echter niet uit.
Bij de werkzaamheden aan de gevels van het
grote hoekpand kwam behalve de gevelsteen
een andere verassing tevoorschijn; de gevels
blijken in 1603 of 1608 na afronding van de
metselwerken eerst bestreken te zijn met een
steenrode verf of sauslaag waarop vervolgens
op de voorgevel aan de Sprongstraat witte
schijnvoegen werden geschilderd1. Deze witte
verf werd ook aangetroffen op de zandstenen
boven- en onderdorpel van een bij toeval
ontdekt oud venstertje in de zijgevel aan de
Vaaltstraat. Zowel de boven- als de onderdor
pel waren nog voorzien van oorspronkelijke
verflagen. Net als de gevelsteen bleef ook
het venster na restauratie vanaf de straat
zichtbaar.
Bert Fermin en Michel Groothedde,
Een zeshonderd jaar oud geheim in de Vaalt
straat. Archeologisch onderzoek in het huis
en de beerput van Vaaltstraat 4 in Zutphen.
Zutphense Archeologische Publicaties 28,
Zutphen 2007
E. Pressler, Dendrochronologische Altersbes-
timmung Sprongstraat 12-14 Zutphen,
Gersten (D) 2007 (rapport)
1 Een vergelijkbare afwerking is ook aangetroffen op de voorgevel van
's-Gravenhof 22 uit ca. 1620. Een gevel waar het (gerestaureerde)
effect van een rood gesausde gevel met witgeschilderde voegen goed
is te zien is het pand Korte Nieuwstraat 2 te Utrecht (zie voor foto's
www.documentatie.org)
14
B-at?
