Fuck-the-context
Cornelis
12
Jeugdgevangenisterrein
Leesten in de vroege middeleeuwen: het oude reliëf met daarop aangegeven plattegrond van de boerderij uit de
de archeologische bekende vindplaatsen. late Bronstijd.
Wessa en was in eigendom van de graven
van Gelre. De buurschap Wessa bestond uit
een hoog rivierduinencomplex in het zuide
lijk deel van de wijk (in de volksmond 'De
Hoge West' genoemd) en de lemige ovale
kamp, genaamd 'De Vijf Morgen', waarop
het jeugdgevangenisterrein ligt. De goederen
van Wessa werden in 1321 en 1323 aan de
stad verkocht. Op het terrein is een noord-
zuidlopende forse greppel uit de 14e eeuw
gevonden met een begeleidende rij palen die
aan de daaropvolgende verkaveling toe te
schrijven is. Deze kavellijn is op de kadastrale
kaarten tot in de 20ste eeuw te zien.
In 1799 werd aan de noord- en westzijde van
het terrein de Linie van Wambuis aangelegd,
een reeks van drie lunetten, bestaande uit
wallen en een gracht. De westelijke lunette
werd in 1881 vergraven tot omgrachting van
de gevangenis. De gracht van de middelste
lunette werd tussen 1925 en 1929 volgestort
met huisafval van de gemeentereiniging.
Op het deel grenzend aan de bronstijdsite
werd de gracht aangesneden met huisafval
uit 1928 (o.a. rijwielplaatjes en hondenpen
ningen uit 1927).
...ja graag, ook in oud Zutphen! Weg met al
die nepreconstructies, die stomme truttige
balkroeden in moderne geisoleerde ramen.
Flauwekul! Angst voor het nu! Echt hoor, we
kunnen inmiddels kolossale prachtig grote
ruiten maken. Maar luie archtitecten laten het
detailleren over aan de timmerwerkplaats.
Mooie schuiframen worden als het zo uitkomt
zonder schroom uit verhouding 'gedrukt'.
Bah! Weg met die walgelijk, bangconserva-
tieve mislukte reconstructies!
Het kan wel in Zutphen; kijk maar naar de hal
van het Gemeentehuis. Dat beton, dat staal
en glas in de hal lijkt niets te maken willen
hebben met de oude gevels. Maar toch ...het
resultaat is geweldig. Wat een schoonheid,
die vormen van die noodzakelijke schanier-
pinten van de staalconstructie op de halvloer!
Het nieuwe beton doet niks af aan de gete
kende onlogische oude muren. Het krachtige,
jonge, eerlijke, zelfbewuste staal heeft respect
voor de ervaren draagkracht van de oude
muren; zij steunen er letterlijk op.
Ontroerende disharmonie!
Over zijn eiland geeft het toegang tot de
oude stad. Kleurig, brutaal, eerlijk tegenover
de 'wijze' oude gezapige omgeving, die daar
natuurlijk ook altijd moet blijven. Kinderlijk
onbevangen, die vrolijke onbekommerde
speelsheid van dat gebouw! Daar wordt een
mens blij van.
Nog wat meer daarvan, ook in Zutphen
graag. Met respect naast elkaar: het oude
bekende en het nieuwe; Bekend en vreemd,
naast elkaar. Net als wij de bewoners.
Zeg maar anti-Wildersbouw. Bijvoorbeeld
op de Overwelving. Na de oorlog meenden
we dat daar de auto's doorheen moésten en
de Nieuwstad werd pijnlijk afgehakt van de
oude stad. Als een vreemde nu de Turfstraat
uitloopt tot aan de Overwelving stopt hij daar
teleurgesteld. Wijzelf zien het al bijna niet
meer, maar vroeger zat de Turfstraat naadloos
vast aan de Nieuwstad, met daaronder ergens
het water van de Berkel.
Maar die ruimte daar hoeft niet meer, weten
we nu, na de evaluatie van het Verkeers
circulatieplan. Herstel van de wond met
nieuwbouw op de oude plek! De Nieuwstad
weer vastlijmen aan de oude binnenstad met
eigentijdse, eigenwijze, vrolijk sprankelende
secondelijm-architectuur. Maar met respect
voor onze lieve oude stad, netjes achter de
oude rooilijnen s.v.p. Toch niet echt
fuck-the-context.
Het Groninger gemeentemuseum is ook zo'n
jong speels gebouw midden in die bejaarde
omgeving.
