i i Wederopbouw in Zutphen i i ïT» i ij#ï M iü tuv te ÜT~ ÏHt- -hS Na de bevrijding in april 1945 zag Zutphen er gehavend uit. Op 28 september 1944 ontplofte er een munitietrein, waardoor er veel schade was toegebracht aan de langs het spoor liggende woonwijken. Op 14 oktober 1944 verwoestte een bombardement grote delen van de binnen stad. Vooral de gebieden bij het station en bij de brug over de IJssel waren zwaar getroffen. Tijdens de bevrijding zorgden enkele granaattreffers voor veel brandschade. De woningnood was erg groot. Niet alleen omdat veel huizen door alle schade onbewoonbaar waren geworden, ook het bevolkingsaantal groeide na de Tweede Wereldoorlog. Om de vele wensen en plannen in goede banen te leiden Al snel na de bevrijding is begonnen met de wederopbouw. Prioriteit in Zutphen hadden een nieuw station, een nieuwe brug over de IJssel en veel nieuwe woningen. Rond het oude station was veel bebouwing verwoest. Hierdoor was er ruimte om de binnenstad te ontsluiten en beter toegankelijk te maken voor auto's, wat de handel zou bevorderen. Vanaf de IJsselbrug werd een hoofdweg aangelegd langs het station, via de Overwelving, het Rijkenhage, de Berkelsingel en de nieuw aangelegde Kleine Omlegging richting Warnsveld. Een nieuw station werd gebouwd iets ten oosten van het oude station. Aan het nieuwe stationsplein werden huizen en winkelpanden gebouwd. Vanaf het nieuwe station kwam een brede weg met winkels naar de binnenstad, de Stationsstraat. Hierlangs werd ook het nieuwe postkantoor gepland. Op de Overwelving kwa men onder meer wisselwinkels met woningen erboven. Bij de restauratie van het Broederen kerk-complex werd een nieuw archief gebouwd. Er werden nieuwe scholen en kerken gebouwd. Plannen om nieuw bouwterrein voor woningen te realiseren werden vertraagd vanwege de waterhuishouding rondom Zutphen. Het dichten van de Baakse overlaat, het omleggen van de Berkel en het ophogen van grond waren maatre gelen die moesten worden uitgevoerd om nieu we wijken te realiseren. Het Staatsliedenkwartier is één van deze wijken. De Vijver aan de oostkant van Zutphen is gegraven als zandwinning om de jSfTT «SMS 11. i< P1r!I r SI If' P* IB I» II m Jl;i fj grond op te hogen. Daarna zijn hier nieuwe stra ten, woningen en voorzieningen gekomen. Al met al was aan het begin van de jaren zestig het woningtekort in Zutphen nog niet veel min der. De oorlogsschade was hersteld en er waren al wel veel woningen bij gekomen, maar nog steeds was er een groot tekort. Het bevolkings aantal groeide in deze jaren enorm, bovendien waren er meer huishoudens omdat families meer gesteld waren op privacy en niet meer bij elkaar in wilden wonen. Pas vanaf circa 1964 zijn in sneltreinvaart nieuwe huizen gebouwd. Bovendien was het zo dat veel plannen die door het Bureau Wederopbouw in gang waren gezet pas in de jaren zestig hun uitvoering kregen. Zo werden in de uitbreidings plannen Polbeek en het'Voorsteraliee-Kwartier vanaf 1964 veel huizen gebouwd. De wijk Hel bergen en de Zuidwijken volgden in de decennia erna. Projectontwikkelaars zetten hoge flats neer, de scheiding tussen wonen en werken werd groter. Het gemeenschapsgevoel van vlak na de oorlog, dat leidde tot de wijkgedachte, verdween naar de achtergrond en maakte plaats voor indi vidualisering. Anno 2007 wordt veel van wat er in de weder opbouwperiode is gebouwd als gedateerd en oncomfortabel gezien. De wijken met de groen stroken zijn nu ongewilde kostenposten voor de gemeente, de woningen zijn vaak te klein en te dicht op elkaar. De huidige maatschappij stelt andere eisen en veel van wat de wederopbouw periode heeft voortgebracht, wordt afgebroken om plaats te maken voor nieuwe dingen. Toch heeft deze periode interessante, typerende gebouwen opgeleverd, die tot ons nationale erfgoed behoren en die de moeite waard zijn om als monument behouden te blijven. Foto collectie Stedelijke Musea Zutphen i A Zutghen

Periodiekenviewer van Erfgoedcentrum Zutphen

Zutphen MoNUmentaal (2000-2012) | 2007 | | pagina 4