Modderfantasie
Cornelis
Zutphen-Molmen taal
tocht richting Deventer. Volgens de
stadsrekeningen8 werden er reparaties
uitgevoerd aan de stadsmuur tussen
Vispoort en Drogenapstoren die door
de beschietingen zwaar beschadigd was
geraakt. De kogels zouden dus zeer goed
afkomstig kunnen zijn van deze beschieting.
Temeer omdat na 1618 de vestingwallen met
het Slijkbolwerk en de brede Vispoortgracht
een beschieting van de stadsmuur onmogelijk
maakten. De ligging dicht bij de stadsmuur
maakt het ook onwaarschijnlijk dat de kogels
vanaf de stad zijn afgevuurd.
Als we de historische vermelding van 32
kanonnen en drie salvo's voor waar nemen
dan zijn er dus 96 schoten op de muur gelost
en liggen er mogelijk nog meer van de 94
kogels verborgen in de gracht.9 Daarbij moet
worden opgemerkt dat kogels waar mogelijk
na een beschieting werden geborgen en
hergebruikt. De kogels, die de stadsmuur niet
hadden getroffen maar in de grachtbodem
waren beland, zullen toen echter niet meer te
vinden zijn geweest.
Beleg van Zutphen
door Prins Maurits in
1591. Op het eilandje
in de IJssel (Stads-
middelweerd) en
erboven op het vas
teland nemen de
kanonnen van de
Prins de zuidelijke
stadsmuur onder
vuur.
Collectie Stedelijk
Museum Zutphen.
Frederique, 1 583 de Spanjaarden
onder leiding van Taxis en 1672 de
Fransen onder leiding van De Mon-
tauban. Dit is begrijpelijk want aan
de noordzijde van de stad lagen hoge
zandgronden waar kanonnen droog en stevig
konden worden opgesteld en van waaruit een
aanval goed te ondernemen was. Hier was de
stad dus erg kwetsbaar. De andere zijden van
de stad waren drassig en laag gelegen. Er is
één uitzondering op de noordelijke aanvallen.
In de laatste dagen van mei 1591 liet prins
Maurits van Oranje de stad beschieten vanaf
de zuidzijde. Nadat de Staatse troepen de
grote schans bij de vernielde IJsselbrug in de
Hoven met een list hadden ingenomen, liet
Maurits op 28 mei 32 kanonnen over de IJssel
bij Helbergen zetten. De kanonnen werden
opgesteld aan de zuidzijde van de stad. Er
volgden drie salvo's richting de stadsmuur,
waarna de stad werd opgeëist.7 Na wijs
beraad gaf het Spaanse garnizoen zich op 30
mei 1591 over en vervolgde Maurits zijn zege-
7 zie onder meer in Tadama, R.W 1856. De geschiedenis der stad
Zutphen van de vroegste tijden tot 1795. Arnhem/Zutphen 231
232
8 Overrentmeestersrekeningen 1591
9 Er is ook sprake van 84 schoten op de stadsmuur (Stedelijk Muse
um, Keuze uit de collectie 45, 48)
Hebt u dat ook met die archeologen? Als ik hun verhalen lees, denk ik
altijd, waar halen ze het vandaan! Zo vonden ze bij het bouwen van het
gemeentehuis een geraamte van een mens in de bouwput. En meteen
krijg je een heel verhaal over de aanval van de Noormannen op Zutphen
in het jaar zoveel na Christus. Hoe komen ze er bij, denk ik dan. Wij
leken hebben er geen verstand van. Maar als je het hoort, denk je soms,
sjonge jonge, dat is interessant. Geweldig, wat een prachtig stukje verrij
king van de Zutphense geschiedenis! Ten minste dat hopen die mollen.
Het "Hackforter Hofje" aan de Spittaalstraat,
in Zutphen, foto Bureau Archeologie Zutphen
Maar ze kunnen ons leken toch mooi alles wijsmaken. Met die verhalen
houden ze hun eigen beroep in stand; een mooi verhaal is toch nooit
weg. Niemand immers die het kan controleren.
Laatst stond ik bij zo'n kuil in de Spittaalstraat. Allemaal modderprut en
wat geulen in de grond.
'Dat zijn de resten van het Hackforter Hofje'. Geloof je 't? Volgens mij
ligt Hackfort daar bij Vorden.
En dan het dorp Warnsveld met zijn Middeleeuwse oude kerk. Dat zou
vroeger een buurtje zijn bij de stad Leesten. Flauwekul toch! Ik heb het
zelf gezien, allemaal gras was het daar voor ze daar met die huizen
begonnen!
Maar ik denk nu dat ik het snap. Het is allemaal heel wetenschappelijk.
Het zijn wetenschappelijke theorieën. Deze verhalen moeten alleen nog
bewezen worden. Snapt u wel.
Geintje!
Maar toch...
Als reflectie hierop de volgende haiku (japanse dichtvorm) van de
beroemde dichter Odbald waarover stadsarcheoloog Michel Groot-
hedde de redactie tipte:
archeologen,
zij vinden vaak van alles,
soms ook wel van niet
11
