Beukerstraat 20/20a, schoenen
zaak van de firma Engelen
Houtmarkt 47,
van de begane grond en de insteek liep. In
1928 werd zowel de pui als de bovenafsluiting
van de gevel vernieuwd in de toen heersende
stijl van de Amsterdamse School. Op de bega
ne grond werd een nieuwe pui, bestaande uit
twee etalages met in het midden een verdiept
portiek, aangebracht die met een brede band
van gepolijste zwart marmeren platen werd
omlijst. Deze omlijsting werd ter hoogte van de
insteek voortgezet in de vorm van een zwart
gesausde gepleisterde band, waardoor er als
het ware één hoge pui werd verkregen.
De architectonische verschijningsvorm van de
pui is tijdens de recent uitgevoerde renovatie
gerespecteerd. De afmeting van de hoge pui
is gehandhaafd. De nieuwe omlijsting die uit
zwart-grijze hardstenen platen bestaat, omvat
ook het driedelige bovenlicht zodat de vertika-
liteit van de gevelindeling is behouden, maar
tevens is versterkt. De insteek is verdwenen,
want er is een laag plafond aangebracht. Men
ervaart nog altijd de historische diepte van het
pand, ook in de nieuwe winkel. De herenmo
dezaak loopt door in het rechter belendende
pand, maar is van nummer 47 gescheiden
door een tussenmuur, waarin een doorgang is
gemaakt. Hoewel het hier één zaak betreft, is
zowel aan de pui als aan het interieur duidelijk
af te lezen dat het om twee gebouwen gaat,
conform het beleid dat 'individualisering' van
panden tot doel heeft. Dankzij de renovatie
van de panden (het derde pand is inmiddels
ook gereed) op deze stedenbouwkundige zo
belangrijke plek heeft de binnenstad op deze
hoek van de Houtmarkt via een eigentijdse
aanpak een nieuwe monumentale uitstraling
gekregen die het karakteristieke stadsbeeld
van de markten accentueert. Vermeldens
waard is de aanwezigheid van een herge
bruikte eiken balk met een gerestaureerde
zestiende-eeuwse rankenbeschildering, die
in pand nummer 49 een mooi plekje heeft
gekregen. De balk is hiervoor, na voltooiing
van de restauratie, enkele decimeters ingekort.
De Beukerstraat vormt vanouds een belang
rijke winkelstraat in het centrum van de stad.
De straat maakt deel uit van het zogeheten
Rondje. In de dertiende eeuw hadden zich
hier al tal van handelaren en ambachtslieden
gevestigd. De naam Beukerstraat is te danken
aan één van deze ambachtelijke functies,
want Beuker is afgeleid van het middelne
derlandse, respectievelijk westduitse woord
Bodiker en Budicker dat kuiper betekent. Nog
steeds luidt de moderne Duitse vertaling voor
kuiper "Böttger".
burg van de firma Nuy, eigenaar van de pan
den Houtmarkt 47 en 49, beter bekend als de
"Wilten-panden".
Onderstaand is het juryrapport van de win
naar opgenomen, alsmede van de twee
andere genomineerde panden, Beukerstraat
20 en Spittaalstraat 42.
HERENMODEZAAK VAN DE FIRMA NUY
De Houtmarkt, de middelste markt van de
drie in de Late Middeleeuwen ontstane
markten, onderscheidt zich van de andere
markten doordat ze in een bocht is gesitu
eerd. Wanneer men vanuit het westen via de
Groenmarkt of via het zuidoosten over de
Zaadmarkt het centrum inloopt in de richting
van de Houtmarkt dan vormt de bebouwing
aan deze markt een beeldbepalend gezicht
waaraan de binnenstad veel van haar iden-
titeitswaarde ontleent. In de eerste plaats
neemt de Wijnhuistoren op de zuidwest hoek
met de Lange Hofstraat een prominente
plaats in. Maar vervolgens moet ook worden
geconstateerd dat de monumentale panden
daar tegenover op de hoek van de Houtmarkt
en de Korte Hofstraat in hoge mate bijdra
gen aan het karakteristieke stadsbeeld dat
zo kenmerkend is voor de binnenstad van
Zutphen. De Houtmarkt vormt onderdeel van
het 'Rondje', de kring van de voornaamste
winkelstraten in de binnenstad. De bebou
wing op de Houtmarkt, vergelijkbaar met de
bebouwing aan de twee andere markten,
bestaat voornamelijk uit grote laatmiddel-
eeuwse diepe en brede huizen.
Nummer 47 behoort tot het zogeheten diepe
huis dat in de veertiende eeuw is gebouwd.
Het werd in de zestiende eeuw aanzienlijk
vergroot door ophoging met een topgevel in
renaissancestijl. Het pand, dat onderkelderd
is, bevatte een begane grond met een insteek,
een verdieping en een zolderverdieping gedekt
door een kap met de nok haaks op de markt.
Rond het midden van de negentiende eeuw is
de huidige voorgevel tot stand gekomen en de
zestiende-eeuwse kap gewijzigd. Het is aanne
melijk dat dit rond 1860 zal zijn gebeurd toen
de firma Wilten het pand kocht. De familie had
zich reeds rond 1840 gevestigd op deze locatie
om een manufactuurwinkel te beginnen. De
winkel ontwikkelde zich tot een woninginrich
tingzaak en werd met twee aan de rechterzijde
belendende panden uitgebreid. Het is aan
deze firma te danken dat de drie panden aan
de Houtmarkt decennia lang met de naam de
'Wiltenpanden' werden aangeduid. Na het
overlijden van de laatste Wilten in 2001 is het
pand nummer 47 (met de overige twee pan
den) via verkoop in andere handen gekomen.
Kort daarna werd op zorgvuldige wijze begon
nen met de ontmanteling van het inwendige
en gestart met de vernieuwingen van zowel
het in- als het exterieur. De bestemming winkel
- zo ook van de andere twee panden - bleef
gehandhaafd. Uit historische afbeeldingen is
bekend dat de winkel met nummer 47 rond
1900 voorzien was van een hoge winkelpui in
neoclassicistische stijl die over de volle hoogte
De twee nieuwe puien van Beukerstraat 20 (links) en 22, ontworpen door
KdW Architecten. foto J.S. Krijnen - Gemeente Zutphen
10
