Bouwhistorie: de kelder 1 91 5 1 920 1 92 5 1 930 1 935 1 940 1 945 1 950 1 955 1 960 1 965 1 970 1 975 1 980 1 985 1 990 1 995 2000 2005 zoek bij de muren komt echtervoldoende vondstmateriaal om een 14e-eeuwse datering van het metselwerk te rechtvaardigen. De oostmuur (10 lagen 75-77 cm) bevat een grote spaarboog die (ondieper gefun deerd) opgevuld is met metselwerk. Deze muur suggereert een fase waarin dit pand geen kelder had. Aan de hoek met de gevel fundering is te zien dat de laatste koud tegen de oostmuur is gemetseld zodat de oostmuur niet tot de opzet van nr. 7 maar van nr. 5 moet behoren. In de loop vande14e eeuw is de kelder van nr. 7 langs de bestaande fundering van nr. 5 gegraven en werd de spaarboog met metsel werk opgevuld. De voorgevelmuur bevat twee fasen: de fundering met een 10 lagenmaatvan 87 cm en een daarop staande keldermuur met centraal een koppel kaarsnissen met een 10 lagenmaat van 74 - 76 cm (afb. 13). De oude voorgevelfundering lijkt geheel op zichzelf te staan. Is het de fundering van een stenen gevel van een verder nog houten voorganger? De lagenmaat en de grote bakstenen lijken te wijzen op een datering in de vroege 14e eeuw. De westmuur (aan de zijde van nummer 9) is veel dieper gefundeerd en bevat drie nissen waarvan de middelste met een kepervormige bekroning op een forse kaarsnis lijkt. Toch zit ten de nissen onder in de fundering en zijn ze nooit in het zicht geweest (afb. 14). De muur is in een bouwsleuf door nog aanwezige Een van de mysterieuze nissen in de fundering van Kolenstraat 7 (Afb. 14) T Het openen van de 14e-eeuwse kaars nissen in de kelder (Afb.13) Voor zover nu bekend is, lijkt het erop dat de 14de-eeuwse dwarsgebouwdevoorgan- ger van het huis een kelder had die paste binnen de standaard diepte van dergelijke huizen, zo'n zeven meter. De huidige kelder is 5,50meter diep, de totale lengte van het tegenwoordige huis meet binnenwerks 9,25 meter. In de kelder is de bouwhistorie van de voorgevel en zijmuren ingewikkeld en soms tegenstrijdig. Een belangrijk hulpmiddel om de ouderdom van metselwerk te bepalen vormen de bak steenformaten. Met name de maat van tien gemetselde baksteenlagen met de tussenlig gende voegen geeft een goede ouderdomsin dicatie. De drie middeleeuwse keldermuren zijn niet in verband met elkaar gemetseld en hebben verschillende 10-lagenmaten en steenformaten. Uit het archeologisch onder- boven voor de kaarsnissen langs die daarom dichtgemetseld zullen zijn geweest. Opval lend is dan wel dat de latrine bij de voorgevel gezeten moet hebben. Wellicht was er een houten poepdoos buiten tegen de voorgevel. Een saillant detail is dat het gemeenschap pelijk gebruik van de beerput door nr. 5 en 7 op het terrein van 7 tot op de huidige dag van vandaag voort duurt: boven de put tegen het gewelf komt de pvc-rioolbuis van nr. 5 door de keldermuur uit in de pvc-rioolbuis van nr. 7 om vervolgens gemeenschappelijk te lozen in het riool voor de deur van nr. 7. De eigenaar besloot de put te integreren in de nieuwe verdiepte vloer en te voorzien van een rooster. Het koepelgewelf en de stortkokers zijn derhalve gesloopt en de put is onderzocht (afb. 10). Uit de vondsten van goed dateer bare kleipijpen in de insteek bleek dat de put omstreeks 1725 is aangelegd (afb. 11). In 1722 is er een verkoop waarbij Kolenstraat 5en7 gesplitst worden. Er is sprake van het feit dat nr. 7 wordt belast met de 'waterloop'. Mogelijk wordt hier de afvoer van de latrines bedoeld en is de beerput het resultaat van die afspraak bij de splitsing en verkoop van nr. 7 (afb. 12). De putwas grotendeels leeg en klaarblijkelijk in het midden van de 19e eeuw al eens gro tendeels geleegd, waarna het koepelgewelf is hersteld. De beerlaag was slechts 40 cm dik en bevatte vondstmateriaal uit het midden en derde kwart van de 19e eeuw, alsmede enkele scherven en drie wijnhessen uit de 18e eeuw. Devondsten concentreerden zich vooral onder de stortkoker van nr. 5, zodat de inventaris vooral aan dat huishouden moet worden toegeschreven.

Periodiekenviewer van Erfgoedcentrum Zutphen

Zutphen MoNUmentaal (2000-2012) | 2003 | | pagina 13