1 91 5 1 920 1 92 5 1 930 1 935 1 940 1 945 1 950 1 955 1 960 1 965 1 970 1 975 1 980 1 985 1 990 1 995 2000 2005
bodemscherf van vroeg Pingsdorf-aardewerk.
De oriëntering van de greppel lijkt de ligging
van de straat nog te ontkennen maar of dit
toeval is of dat de straat inderdaad pas in de
loop van de 10e eeuw is ontstaan zal uit toe
komstig onderzoek moeten blijken.
Ophogingen
(CA. 1100 - 1250), HOUTBOUW EN
BRAND (ca. 1250 - 1350)
Direct onder de oude keldervloer kwamen
grondophogingen van het perceel aan het
licht uit de 13e eeuw. Alle jongere lagen
waren bij de aanleg van de kelder reeds
verdwenen. Dit betekent dat er na 1300
nog eens twee meter grond op dit perceel is
opgebracht binnen een eeuw, mogelijk zelfs
binnen een halve eeuw! Dit proces van
terreinophogingen is begonnen rond 1100. In
deze tijd lag het maaiveld op ca. 80 cm onder
de oude keldervloer. De hoogst waargeno
men hoogte van de schone ondergrond is op
1,05 meter onder de oude keldervloer, zodat
de oude bewoningsstratigrafie, bestaande
uit zandige lagen, van voor de vette mestige
ophogingen ca. 35 cm bedroeg (afb. 7).
De forse maar geleidelijk opgebrachte ter
reinophogingen hangen samen met de al
maar stijgende waterstanden en frequentere
overstromingen van de IJssel als gevolg van
het ontstaan van de Zuiderzee. De Rijn vond
via de IJssel de kortste weg naar zee. De grote
hoeveelheden water uit het Duitse Rijnland
zorgden steeds vaker voor natte voeten,
zodat met name het Waterstraatkwartier
Impressie van het archeologische
onderzoek in de kelder (Afb.6)
hink opgehoogd moest worden om de al
maarstijgende rivierstanden bij te houden.
In de 13e eeuw werd zelfs de hele westzijde
van de wijk na een forse ophoging opnieuw
aangelegd en uitgeperceleerd. Hierbij werden
de oorspronkelijk gebogen straattracés van
de Bakkerstraat, Kolenstraat en Groenmarkt
rechtgetrokken naarde nieuwe oeverstraat:
Zutphen-M
entaal
Het kannetje van protosteengoed uit
Siegburg uit ca. 1250 dat werd gevon
den in de 13e-eeuwse afvalkuil (Afb.8.)
Het documenteren van de profielen
van de vroeg-middeleeuwse lagen en
bewoningssporen. (Afb.7)
de Waterstraat. Het perceel Kolenstraat 7 ligt
op dit correctiepunt van het gebogen straat
tracé als verlengde van de Rode Torenstraat
naar het rechtgetrokken tracé tot aan de
Waterstraat.
Het lijkt er op dat er in de periode van grof
weg 1100 tot ca. 1250 geen gebouw op
het perceel heeft gestaan. Er zijn geen leem-
vloeren en haardplaatsen aangetroffen in de
stratigrafie. Wel kwam her en der een paalkuil
aan het licht die in aanleg ouder zou kunnen
zijn dan de latere 13e-eeuwse houtbouwres
ten. De hoeveelheid stadsafval in de opho
gingslagen wijst wel op intensieve bewoning
in de directe nabijheid van dit perceel. Moge
lijk maakte Kolenstraat 7 deel uit van een veel
groter perceel in de 12e eeuw en stond de
hoofdbebouwing op een belendende locatie.
De in de 12e eeuw ruimer opgezette perce-
lering en de verdichting in de 13e eeuw is
ook aangetoond op de hoek Lange Hofstraat
- Kuiperstraat.
De paalkuilen die wel enige samenhang
vertonen dateren van (kort) na ca. 1300. Het
zijn paalkuilen, waarvan de palen als holtes
in de bodem zichtbaar waren. Veelal zitten
er aan de holtewanden nog verbrande resten
gekoekt. De palen zijn na de brand en sloop
van het gebouwverteerd en waarschijnlijk
door de afdekkende lemige lagen op het
oude vloerniveau nooit geheel met grond
gevuld geraakt. Uit de structuur van de
palen valt niets op te maken over de vorm
en de grootte van de houtbouw vanwege
de beperkt opgegraven oppervlakte. Aange
vuld met het vlak in Kolenstraat 9 zijn er vijf
paalholtes gevonden en mogelijk twee forse
paalkuilen tegen de lijn van de voorgevel in
Kolenstraat 7 en 9. Drie paalholten liggen min
of meer in een lijn parallel aan de achtermuur
van de huidige kelder met een onderlinge
afstand van 2,20 en 2,40 meter. Mogelijk
was dit de achterwand van het gebouw. Het
gebouwzal dan met de nokrichting parallel
aan de straat gebouwd zijn geweest, net als
de bakstenen opvolger in de loop van de 14e
eeuw. Mogelijk hoort de bakstenen fundering
van de voorgevel (met een 10-lagenmaat van
87 cm) bij deze houtbouwfase.
1