mém
H-.ÏJ
9
Monumentenzorg Zutphen
ting langs de Gasthuisstraat en een
wat kleiner achterhuis. In dit ach
terhuis is een bakstenen haard-
plaatsje aangetroffen tegen de
scheidsmuur met het voorhuis. De
muren zijn gefundeerd op spaarbo-
gen, een methode die, zoals de
naam al aangeeft, besparingen op
leverde van bouwmateriaal en ar
beidskracht.
In een keldervulling is een stuk ge
vonden van een trachieten kruis-
venster. Trachiet is een harde steen
soort die gebruikt werd als rank
heid met duurzaamheid gecombi
neerd moest worden. De voorgevel
zal geen armoedige indruk hebben
gewekt. De functie van het grote
voorhuis wordt duidelijk in de ar
chieven: in 1466 krijgt Bele
Raessings een hypotheek voor een
'huesinge met daarin de brouwke
tel met alle brouwtuege', kortom:
het'was in de vijftiende eeuw dus
een bierbrouwerij.
Tussen het puin van een stuk uit
gebroken 14e-eeuwse muur werd
een bijzondere vondst gedaan die
gedateerd kan worden rond 1350.
Het gaat om een tin-loden pel
grimsinsigne uit Aken. Het geheel
stelt Maria met het kindeke Jezus
voor, geflankeerd door Karei de
Grote en een heilige. Daarboven
Jezus aan het kruis, met twee heili
gen aan weerszijden. Het geheel,
slechts een paar centimeter groot,
werd met behulp van oogjes vast
genaaid op een muts (oogjes naar
binnen), of kon worden vastgespij
kerd op een speciale plank voor aan
de muur (oogjes plat), in dit geval
het eerste. Kennelijk is de bewoner
dus op bedevaart geweest in Aken
om boete te doen en moest heel
Zutphen weten dat zijn zonden
hem hiermee vergeven waren.
In de 15e eeuw werd het achterhuis
voorzien van een kelder met tonge
welf, dat rustte op klampmuren. In
de achtermuur werd een kaarsnis
gemetseld voor de verlichting van
het geheel. Het voorhuis werd uit
gebreid met een klein aanbouwtje
met een kelder.
Intussen heeft het huis rond 1400
een belangrijke overbuur gekregen:
het Heer Hendrikhuis of
Catharinaconvent. Dit was een
vrouwenklooster van de zusters
van het Gemene Leven (Moderne
Devotie) met een kapel uit 1465. Er
woonden tot de sluiting kort na
1600 (de Reformatie) enkele tien
tallen zusters. In het verlaten
kloostercomplex werd in 1625 het
net gefuseerde Oude en Nieuwe
Gasthuis gevestigd. Het ONG heeft
tot na de Tweede Wereldoorlog in
de Gasthuistraat gezeten. Velen
kennen nog wel de gebouwen van
het 'Binnengasthuis' met het gast
huispoortje uit 1625/1789 dat nu in
het 'Buitengasthuis' Spectrum
Oost in Warnsveld staat.
17e-eeuwse gemakken
Waarschijnlijk raakte het hoekhuis
op het opgravingsterrein in de 80-
jarige oorlog in verval. In ieder ge
val vonden er in het begin van de
17e eeuw (de oorlog is in Zutphen
dan al geluwd) ingrijpende verbou
wingen plaats, en mogelijk is er een
geheel nieuw huis gebouwd op de
fundamenten van het oude huis.
Van het achterhuis is niet bekend
of het toen nog stond, of dat alleen
het tongewelf van de kelder het
overleefd heeft. In het voorhuis
werd een geheel nieuwe kelder ge
bouwd onder het huisdeel op de
hoek van de straat. Deze werd
voorzien van kruisgewelven en had
een kaarsnis. De oostelijke kelder
muur werd ook een bovengrondse
scheidingswand, want in 1664
wordt melding gemaakt van twee
huizen, overigens onder hetzelfde
verpondingsnummer. Dit huis werd
na de dood van ene Derick van
Munster verdeeld onder zijn kinde
ren. Zijn oudste zoon Goossen
Gorsselink look wel Van Munster
5
A 14e-eeuwse Pelgrims
insigne van lood-tin le
gering. In het midden
Maria met kindeke
Jezus, geflankeerd door
Karei de Grote (r.) en
een heilige. Boven Jezus
aan het kruis met twee
heiligen. Deze insignes
werden op een muts ge
naaid.
-< Profiel: de twee zwarte
banden representeren
vermoedelijk de twee
stadsbranden van 1284
en 1336. Daaronder een
grijs ophogingspakket
uit de 13e eeuw. Dan
volgt een dikke bruine
akkerlaag die gevormd
is in de periode van late
prehistorie tot volle
middeleeuwen. Geheel
onderin schoon dek-
zand.
-< Spaarboogconstructie in
de 14e-eeuwse muur.