mém H-.ÏJ 9 Monumentenzorg Zutphen ting langs de Gasthuisstraat en een wat kleiner achterhuis. In dit ach terhuis is een bakstenen haard- plaatsje aangetroffen tegen de scheidsmuur met het voorhuis. De muren zijn gefundeerd op spaarbo- gen, een methode die, zoals de naam al aangeeft, besparingen op leverde van bouwmateriaal en ar beidskracht. In een keldervulling is een stuk ge vonden van een trachieten kruis- venster. Trachiet is een harde steen soort die gebruikt werd als rank heid met duurzaamheid gecombi neerd moest worden. De voorgevel zal geen armoedige indruk hebben gewekt. De functie van het grote voorhuis wordt duidelijk in de ar chieven: in 1466 krijgt Bele Raessings een hypotheek voor een 'huesinge met daarin de brouwke tel met alle brouwtuege', kortom: het'was in de vijftiende eeuw dus een bierbrouwerij. Tussen het puin van een stuk uit gebroken 14e-eeuwse muur werd een bijzondere vondst gedaan die gedateerd kan worden rond 1350. Het gaat om een tin-loden pel grimsinsigne uit Aken. Het geheel stelt Maria met het kindeke Jezus voor, geflankeerd door Karei de Grote en een heilige. Daarboven Jezus aan het kruis, met twee heili gen aan weerszijden. Het geheel, slechts een paar centimeter groot, werd met behulp van oogjes vast genaaid op een muts (oogjes naar binnen), of kon worden vastgespij kerd op een speciale plank voor aan de muur (oogjes plat), in dit geval het eerste. Kennelijk is de bewoner dus op bedevaart geweest in Aken om boete te doen en moest heel Zutphen weten dat zijn zonden hem hiermee vergeven waren. In de 15e eeuw werd het achterhuis voorzien van een kelder met tonge welf, dat rustte op klampmuren. In de achtermuur werd een kaarsnis gemetseld voor de verlichting van het geheel. Het voorhuis werd uit gebreid met een klein aanbouwtje met een kelder. Intussen heeft het huis rond 1400 een belangrijke overbuur gekregen: het Heer Hendrikhuis of Catharinaconvent. Dit was een vrouwenklooster van de zusters van het Gemene Leven (Moderne Devotie) met een kapel uit 1465. Er woonden tot de sluiting kort na 1600 (de Reformatie) enkele tien tallen zusters. In het verlaten kloostercomplex werd in 1625 het net gefuseerde Oude en Nieuwe Gasthuis gevestigd. Het ONG heeft tot na de Tweede Wereldoorlog in de Gasthuistraat gezeten. Velen kennen nog wel de gebouwen van het 'Binnengasthuis' met het gast huispoortje uit 1625/1789 dat nu in het 'Buitengasthuis' Spectrum Oost in Warnsveld staat. 17e-eeuwse gemakken Waarschijnlijk raakte het hoekhuis op het opgravingsterrein in de 80- jarige oorlog in verval. In ieder ge val vonden er in het begin van de 17e eeuw (de oorlog is in Zutphen dan al geluwd) ingrijpende verbou wingen plaats, en mogelijk is er een geheel nieuw huis gebouwd op de fundamenten van het oude huis. Van het achterhuis is niet bekend of het toen nog stond, of dat alleen het tongewelf van de kelder het overleefd heeft. In het voorhuis werd een geheel nieuwe kelder ge bouwd onder het huisdeel op de hoek van de straat. Deze werd voorzien van kruisgewelven en had een kaarsnis. De oostelijke kelder muur werd ook een bovengrondse scheidingswand, want in 1664 wordt melding gemaakt van twee huizen, overigens onder hetzelfde verpondingsnummer. Dit huis werd na de dood van ene Derick van Munster verdeeld onder zijn kinde ren. Zijn oudste zoon Goossen Gorsselink look wel Van Munster 5 A 14e-eeuwse Pelgrims insigne van lood-tin le gering. In het midden Maria met kindeke Jezus, geflankeerd door Karei de Grote (r.) en een heilige. Boven Jezus aan het kruis met twee heiligen. Deze insignes werden op een muts ge naaid. -< Profiel: de twee zwarte banden representeren vermoedelijk de twee stadsbranden van 1284 en 1336. Daaronder een grijs ophogingspakket uit de 13e eeuw. Dan volgt een dikke bruine akkerlaag die gevormd is in de periode van late prehistorie tot volle middeleeuwen. Geheel onderin schoon dek- zand. -< Spaarboogconstructie in de 14e-eeuwse muur.

Periodiekenviewer van Erfgoedcentrum Zutphen

Zutphen MoNUmentaal (2000-2012) | 2002 | | pagina 9