4.4.3.3. Varken
1
1
19
kleiner dan die van een 7 maanden oud, recent wild zwijn. Een distaal vergroeiend
opperarmbeen (humerus); een bekken, waarvan de delen aan het vergroeien waren (rond de 12e
maand), en één net vergroeide, kunnen van de dieren stammen die op basis van de onderkaken
(mandibulae) 10 tot 11 maanden oud geschat zijn. Er zijn geen aanwijzingen voor slacht na het
einde van het tweede levensjaar, na welk tijdstip varkens de ideale slachtleeftijd bereiken voor
een maximale vleesopbrengst. (Een half vergroeid kapje van een halswervel is buiten
beschouwing gelaten.)
Tabel 14. Slachtleeftijdgegevens van varkens op basis van epifysiële vergroeiingen en van epifysen en
tandgegevens samen. Weergegeven zijn de aantallen aangetroffen vergroeiingen.
80
97
Hof van Heeckeren
1
4
7
24
26
14
12
8
2
0
47
92
100
Rekem
5
6
38
74
Deventer
33
epifysen kaken cumulatief
8
9
11
19
4
0
0
0
leeftijd
12 mnd.
24 mnd.
27/30 mnd.
42 mnd.
mnd.
12
18
24
36
42
epifysen
onvergroeid
2
1
3
12
vergroeid
2
0
0
0
Van alle 64 botfragmenten van varkens waren 9 fragmenten (14 op het oog als "juveniel"
te bestempelen, wat wil zeggen dat ze van dieren waren die vóór, of hooguit rond hun eerste
verjaardag geslacht zijn. Wanneer men het eerder besproken schouderblad meetelt, dat
eventueel van een wild zwijn kan zijn, loopt dit aantal op tot 10 juveniele fragmenten (15
Bij de varkensresten van het 10e-eeuwse Gravenhof bedroeg dit percentage 10
Op basis van een combinatie van de resten van onder- en bovenkaken konden de volgende
minimum aantallen individuen met slachtleeftijden bepaald worden:
22 Vanderhoeven 1987
23 17e eeuw: IJzereef en Laarman 1986
Tabel 13. De slachtleeftijds
opbouw van schapen op basis
van epifesiële vergmeiingen van
de Hof van Heeckeren,
vergeleken met die van het laat-
16f-eeuwse kasteel Rekem22 en
het Deventer Burseplein.23
Bij beide laatste leeftijden moet mogelijk nog een maand opgeteld worden omdat de tanden in
de bovenkaak doorgaans iets later doorbreken.
Van het speenvarkentje van ongeveer 2 tot 7 weken is alleen de schedel teruggevonden. De
overige leeftijden komen overeen met de waarnemingen aan de andere skeletelementen (zie
tabel 14) Twee ribfragmenten en het eerder genoemde schouderblad zijn bijna de helft
1 x 2-7 weken
1 x 4-7 maanden
2 x 10-11 maanden
1 x 16-18 maanden (alleen bovenkaak)
1 x 17-23 maanden (alleen bovenkaak)
7
25
