Bijlage V.
10
melk verhit, die voor 1 op 10 was gemengd met melk
van een koe die in erge mate uiertuberculose had en
met de melk tuberkel-bacilJen afscheidde. Met deze
aldus verhitte melk werden caviae ingespoten, waarvan
er enkele aan tuberculose stierven. Deze resultaten
wijzen er op, dat dus niet in alle gevallen volkomen
zekerheid verkregen is, dat de melk op die wijze
verhit, ziektekiem-vrij is. De proeven werden uitgevoerd
onder leiding van den Heer Hylkema, zuivelconsulent
te Zutphen, terwijl de onderzoekingen verricht werden
door den Heer A. H. Veenbaas, Directeur van den
Gezondheidsdienst voor het vee in Friesland.
De betrokken fabriek heeft, direct na het bekend
worden van deze resultaten, haar werkwijze veranderd.
Behalve deze onderzoekingen, zijn door dezen dienst
het aantal bacteriën en de aanwezigheid van coli-
bacteriën in de melk, die aan de z.g. standpasteurisatie
was onderworpen, nagegaan. Het is daarbij gebleken,
dat de fabriek, die de circulaire had verzonden, met
de verbeterde standpasteurisatie wel goede resultaten
verkreeg wat het aantal kiemen betreft, dat beneden
de 100.000 per c.M.3 bleef; slechts eenmaal werden
coli-bacteriën aangetroffen. De oorzaak hiervan kon
opgespoord en verbeteringen aangebracht worden.
Bij de tweede fabriek werden minder gunstige resul
taten verkregen. Het aantal bacteriën van de aldaar
volgens de standmethode gepasteuriseerde melk bleek
op het oogenblik dat ze aan den consument werd
afgeleverd, buitengewoon hoog te kunnen zijn, n.l.
meestal boven 100,000 tot 60,000,000 per c.M.3'toe.
Meerdere malen werden ook daar coli bacteriën aan-
Bijlage V.
11
getroffen. M. i. had in die fabriek de standpasteurisatie
niet goed plaats, hoewel, zooals bij nader onderzoek
bleek, ook de oorzaak in de kwaliteit van de door de
boeren afgeleverde melk zou kunnen worden gezocht,
omdat deze zooveel te wenschen overliet.
Karnemelk.
In totaal werden onderzocht 636 monsters karnemelk,
waarvan 214 of 33,6 niet voldeden aan den eisch
van 7,3 vetvrije droge stof. Het was wederom
voornamelijk de z.g. boerenkarnemelk, die niet aan de
gestelde eischen voldeed. Dit jaar werd nog volstaan
met de verkoopers van ondeugdelijke karnemelk te
waarschuwen en hen zoodanige aanwijzigingen te geven,
waardoor het hen mogelijk wordt gemaakt om in
't vervolg deugdelijke waar af te leveren. Mocht het
volgend jaar blijken, dat deze maatregel geen voldoende
verbetering heeft gebracht, dan zal tot een strenger
optreden worden overgegaan.
Voor de commissie, ingesteld door den Bond van
Coöperatieve Zuivelfabrieken in Gelderland en Overijssel,
om na te gaan of de boterbedrijven aan den thans
geldenden eisch van 7,3 vetvrije droge stof in de
karnemelk in alle jaargetijden zouden kunnen voldoen,
werden de onderzoekingen in 1924 aangevangen en
in 1925 voortgezet en beëindigd. Hiervoor werden dit
jaar van 4 fabrieken, gelegen in verschillende streken
van dit gebied, 11 monsters melk, 26 monsters room,
26 monsters zure room en 26 monsters karnemelk
onderzocht. De resultaten van dit onderzoek zijn ge-
