Bijlage Fa.
2
gebouwen. Per jaar worden 2 nieuwe scholen gebouwd
die elk tusschen de 4 en 500.000 Mk. kosten en plaats
bieden aan lOOQ-,200 leerlingen. Overeenkomstig de
katholieke denkbeelden heeft iedere school één afdeelin-
voor jongens en één voor meisjes; in de lokalen zelf
beft men echter geen geloofskenteekenen en zien zii
er zeer neutraal uit. Het benoodigde terrein voor hoofd
gebouw met speelplaats en daarin liggend furnlokaal
wordt geschat op minstens 4000 M2., terwijl aan een
der nieuwste scholen nog annex was eene volkslees-
bibliotheek. Buiten het hoofdgebouw, door een over
dekte gang verbonden, staan de privaten en urinoirs
met spoehnrichtmgen en waschgelegen heden, slechts
onder toezicht te gebruiken in 't vrije kwartier; de
dorstigen kunnen zich laven aan open drinkfonteintjes.
Het hoofdgebouw doorgaande treffen we in 't sous
terrein de machinekamers voor de centrale verwarming
(meestal lage drukstoom) aan, waaraan verbonden is een
systeem voor toevoer van gezuiverde, versche, warme
of koude lucht naar de verschillende lokalen. Voorts
een badinrichting met kleedkamer, waar 30 kinderen
tegelijk een douche krijgen, koud of warm al naar
gelang van de weersgesteldheid. De eerstgebouwde
badinrichtingen waren lange ondiepe bassins onder de
sproeiers, waarin de kinderen naast elkander stonden-
m de nieuwste vindt men moralifeifshalve de ruimte
door dunne hooge beschotten in 30 cellen verdeeld
Ieder kind krijgt voorloopig l keer per week een bad
de concierge zorgt voor de bediening. De eerste ver
dieping omvat de concierge-woning, een ruim en helder
verlicht trappenhuis, een kamer voor 't hoofd en één
Bijlage Fa.
3
voor 't onderwijzend personeel, bovendien in de jongens-
afdeeling een paar lokalen voor timmeren en klei-
boetseeren, bij de meisjes een volmaakt ingerichte
huishoudschool en kookschool. Meestal bestaat op deze
verdieping nog een kleine kamer, waar enkele leer
lingen, die te ver van school wonen, hun middagmaal
kunnen gebruiken dikwijls wordt uit particuliere bij
dragen den kinderen een ontbijt verschaft op school,
bestaande uit brood en melk. Boven deze verdieping
komen er 3 met de eigenlijke leerlokalen, 3 a 4 naast
elkaar, geïsoleerd, uitkomende op een breede gang en
liefst gelegen op 't zuidwesten of westen. Behoudens
de verwarmingstoestellen, onder de ramen aangebracht,
en de uitmondingen der ventilatie- en luchttoevoerkokers
vinden we een langs den wand verplaatsbaar bord en
een podium voor den onderwijzer.
De banken zijn van zeer eenvoudige constructie,
hebben een breed, zwak hellend, vast tafelblad, een
breed zitvlak met lage ronde leuning voor lenden-
steun, een kleine negatieve distantie en zijn in drie
maten voorhanden. Op een daarvoor ingerichte maat
stok kan de onderwijzer direct bij de lengtemaat van
de leerlingen het voor hen passende maatnummer van
de bank aflezen. In ieder lokaal hangt een thermo
meter, die door een kleine opening van buiten is te
controleeren, en enkele platen dienen voor versiering.
Over alle lagere scholen is het gemiddelde aantal
leerlingen per klasse 50.6, klassen met 60—70 leerlin
gen zijn er geen zeldzaamheden, men streeft thans
naar een gemiddelde van 45, een betrekkelijk hoog
getal, doch de kosten zouden anders te groot worden.
