school voor R. K. kinderen, met 2 Hoofdonderwijzeressen
en 3 helpsters, en 90 jongens en 110 meisjes als leerlingen.
Eindelijk eene bijzondere kleine kinderen- of maitressen-school
waaraan één Hoofdonderwijzeresse met 12 jongens en 14 meisjes.
III. Inrigtingen tot opleiding van onderwijzers en
onderwijzeressen.
Er bestaat in deze gemeente eene Normaalschool, van
wege het Rijk, waaraan in 1874 door zeven onderwijzers
aan 29 kweekelingenwaaronder 3 vrouwelijke, onderwijs
wordt gegeven.
De toelage aan de onderwijzers bedroeg gezamenlijk
f 970, terwijl van gemeente wege in lokalen, benevens
verlichting en verwarming derzelve werd voorzien.
Aan deze inrigting zijn vijf Rijksbeurzen verbonden, ten
bedrage van 300 elk.
Aan de alhier gehouden opleidingscursus van hulp- tot
hoofdonderwijzer, werd in het afgeloopen jaar deelgenomen
door 32 hoofd- en hulponderwijzers en 1 hulponderwijzer,
5 gevestigde hoofdonderwijzers en 27 hulponderwijzers. Van
deze waren er 12 buiten de gemeente gevestigd.
Het onderwijs, van Rijkswege verstrekt en bekostigd,
werd gegeven door de Leeraren Dr. D. Gr. Cramer (als
opvolger van mr. B. H. Pekelharing) in de wiskundige
aardrijkskunde; door Dr. B. C. Goudsmit in de natuurkunde,
en door J. G. Frederiks in de Nederlandsche taal en letterkunde.
IV. Scholen volgens de wet tot regeling van het
middelbaar onderwijs.
In deze gemeente zijn aanwezig:
a. Een Burger-avondschool met 1 Directeur, 1 onder-
Directeur, tevens Leeraar, 7 Leeraren en 3 Hulpleeraren.
Getal ingeschreven leerlingen voor den nieuwen Cursus
Septbr. 187475, 115 voor volledig onderwijs en 15 voor
onderwijs in enkele vakken, te zamen 130. Hiervan wer
den 57 vrijgesteld van de betaling van schoolgeld.
Eene Werkschoot (onderwijs in houtdraaijen en timmeren)
met 1 Leeraar en 3 Hulpleeraren. De nieuwe cursus werd
met 8 leerlingen geopend.
h. Eene Hoogere Burgerschool met vijfjarigen Cursus,
waaraan werkzaam zijn 1 Directeur, tevens Leeraar en 10
Leeraren.
De nieuwe Cursus werd geopend met 113 leerlingen, dit
cijfer bedroeg op 31 Decbr. 1874 107. Van deze waren
82 leerlingen uit deze gemeente en 25 van elders. Een
lOtal leerlingen ontvingen kosteloos onderwijs.
Landbouwscholen of scholen voor de zeevaart zijn hier
niet aanwezig.
Het Rijk verleent aan de Hoogere Burgerschool alhier
eene jaarlijksche subsidie van 7000.
De kosten van het Middelbaar onderwijs bedroegen over
1874 de som van 22090,26.
De ontvangen schoolgelden beliepen:
Van de Hoogere Burgerschool 4110,
Burger-avondschool 286,
te zamen 4396,
V. Klinische scholen.
Deze bestaan hier niet.
TI. Verdere scholen van bjjzonderen aard en strekking.
In deze gemeente zijn voorts aanwezig.
Eene Gymnastiek school tellende in 1874 257 mannelijke
en 60 vrouwelijke leerlingen. Van deze namen 64 jongens
en 60 meisjes deel aan het klassikaal onderwijs.
Het getal kweekelingen van de normaalschool bedroeg 20
leerlingen.
Op de jaarlijksche openbare les gaven de leerlingen de
bewijzen van goede gemaakte vorderingen in de verschillende
gymnastische oefeningen.
Eene Volkszangschool met 84 jongens en 98 meisjes en
Eene Burgerzangschool met 80 jongens en 103 meisjes tot
leerlingen. Ook werd aan volwassenen (mannen), ten ge-
talle van 30, onderwijs in de zangkunde gegeven.
38
39
