44
Aan toezigt op de jagt en vissclierij ontbreekt het
niet.
Schadelijk gedierte wordt niet veel gedood, al
thans vertoond. In 1855 is voor premiën toegestaan
de som van f 1.80 en wel voor 5 bunsings en 1 wezel.
In 1855 zijn door het gemeente-bestuur aange
vraagd 25 jagt- en 21 vischacten, alsmede 52 stuks
kostelooze vergunningen om te visschen.
HOOFDSTUK XIY.
Belangrijke fabrieken bestaan alhier niet. Zutphen
is geen fabriek-stadmaar eene plaats van landbou
wers. Eene stoommachine is er dan ook niet aan-
Avezig.
De in onze vorige verslagen vermelde fabrieken
zijn vermeerderd met eene Cacao- en Chemicaliën
fabriek, gedreven wordende door water, welke de
heeren Nuy en Comp. hebben opgerigt in den door
hen gepachten vroegeren stads volmolen.
Het fabrikaat bestaat in het malen van cacao
cichorijspecerijendroogerijenlijn- en raapkoeken
en dergelijke, wordende er tevens diverse soorten
van chocolade gefabriceerd. Deze fabriek wordt ge
dreven door drie paar horizontale en een paar kant-
steenenen bevat voorts branderijbrekerijwaaijertj
en builderij.
Verder met eene steenzagerij, opgerigt door de
Heeren A. de Leeuw van Coolwijk en C°.
Over debiet is niet geklaagd en wij gelooven te
mogen vertrouwendat de aanwezige fabrieken zullen
staande blijven.
Om zoo mogelijk aan de ontvangen aanschrijving
te kunnen voldoenoui in het jaarlijksch verslag de
45
soort van fabrieken te vermelden mot opgaaf van het
getal arbeiders, zoo mogelijk van elk geslacht en van
de volwassenen en kinderen daarin werkzaam afzon
derlijk, als ook van de nieuw ingevoerde werktuigen
en verbeteringen, gepaard met eene korte opgaaf van
den toestand van elke soort van fabrieken, alsmede
van het maximum en minimum der loonenzoo zijn
de heeren fabrikanten door ons verzocht, ons daar
omtrent inlichtingen te willen verstrekkenwaaraan
onderscheidene niet hebben voldaan.
De Heer J. P. Hasselo heeft ons berigt, dat,
gelijk wij bij gelegenheid ook hebben gezien, op zijn
steenfabriek door de invoering van een' kleimolen
welke echter nog eenige verbeteringen moet onder
gaan, het zware, moeijelijke en vooral voor de werk
lieden zoo ongezonde kleitrappen wordt uitgewonnen
en overbodig gemaakt. "Wij hopen dat dusdanig werk
tuig proefondervindelijk zal blijven voldoen en reke
nen, dat daardoor eene werkelijke weldaad aan het
menschdom zal zijn bewezen.
Verder is ons niet bekend geworden, dat door de
aanwezige fabrikanten nieuwe werktuigen zijn uitge
vonden of verbeteringen ingevoerd.
De ingekomen berigten vermelden het volgende
Op de steenfabriek van den heer Coenen zijn
jverkzaam 28 lieden, als:
8 volwassen mannengedurende het geheele jaar
gemiddeld per week verdienende van f 3.50 tot f6;
8 volwassen mannen, die slechts de vijf zomermaan
den werken en gemiddeld verdienen van 4 tot f 7
per week;' 4 vrouwen, werkende insgelijks slechts 5
zomermaanden, en verdienende gemiddeld f 2.70 per
week; 6 jongens, werkende de 5 zomermaanden en
verdienende gemiddeld per week van f 2.40 tot 3
Ambaclits- en Faliriek-Wijverlield.