26
hebbende den 2den rang en eindelijk 15 kweeke-
lingenwaaronder er 4 zijn, die den 4den rang be
zitten.
Op de aanwezige bewaarscholen bedraagt het getal
kinderen 496.
Het onderwijs alhier is zeer goedde school-localen
voor zoover die stads eigendom zijn, bevinden zich
in goeden staatzoo mede de onderwijzers-woningen,
die aan de gemeente behooren.
Ook bestaat alhier een school-onderwijzers-gezel-
schap, hebbende 8 leden.
Aan het stedelijk Gymnasium zijn vijf onderwijzers
verbonden, als:
een Hector, zijnde Litt. doctor.
Conrector, zijnde Phil. nat. Cand. Litt. doctor.
Praeceptor, zijnde Litt. doctor.
Lector in de Moderne-talenzijnde Litt. doctor.
Vijfde docent, zijnde Litt. doctor.
Het getal leerlingen op deze inrigting bedroeg in
de eerste afdeeling 37 en in de tweede afdeeling 32.
Het onderwijs is voortreffelijk, zoo mede het in
1851 daarvoor bestemde gebouw.
Het onderwijs in de Gymmastiek werd druk bezocht.
Daarop wordt onderwijs gegeven aan 110 jongens,
verdeeld in 12 klassen ontvangende de zes hoogste
klassen mede onderwijs in de wapenen, voorts aan
36 meisjesverdeeld in twee klassen.
Eene bewaarschool voor kinderen van meer be
middelde ouders bestaat niet meer alhier.
De in vroegere verslagen vermelde inrigtingen van
wetenschap houden zich goed staande, inzonderheid
is bloeijende het Genootschap tot beoefening van na
tuurkundige wetenschappen, hetwelk veel bijdraagt
tot aankweeking en verspreiding van nuttige kennis.
27
HOOFDSTUK X.
In 1855 was de armoede in deze gemeente niet
erger dan vroeger, ofschoon de prijs der levensmidde
len hoog bleef: het getid bedeelden is ook niet ver
meerderd. Tegen toeneming van armoede rekenen wij,
dat werkverschaffing en kosteloos onderwijs het best
helpen en nog meer dan lage prijzen van de eerste
levensbehoeften.
De herstelling der schade, aan onderscheidene wer
ken door het hooge water en ijsgang veroorzaakt, en
vooral de herstelling van de Rijks doorlaatbrug en de
aanbouw van de nieuwe stads paalbrug, de verhooging
en verbreeding van den veerdam, de verhooging der
land hoofden en daarmede in verband staande werken,
hebben zeer veel werk verschaft. Om de hooge koop-
en huurwaarde van huizen, pakhuizen en dergelijke
is de lust tot aanbouw, vergrooting en verbetering
van gebouwde eigendommen opgewekt gebleven, zoodat
ambachtslieden en het arbeidsvolk, met uitzondering-
van de eerste maanden van 1855, toen de vorst zich
hevig deed gevoelenalhier volop werk hebben gehad.
De Protestantsche Inrigting van weldadigheid heeft
door het verschaffen van werk gedurende den voor-
gaanden winter weder zeer veel tot leniging van ar
moede bijgedragen, zijnde door haar bij afwisseling
werk verschaft aan 182 huisgezinnen, die daarmede
gedurende 13 weken gezamenlijk hebben verdiend
f 2696.65.
Het voornaamste werk bestond in breeuwwerk,
waardoor 170 gezinnen zich bezig hielden, bedragende
het loon f 2149.57.
De vervaardiging van dit artikel is bij ondervinding
gebleken het meeste aan de behoefte te voldoen, en
Armwezen.
