Wijler hadden in de omgeving van Tongeren een schuilplaats gevonden, ook de zwager van Malie uit Lochem, Salomon Wijler en zijn vrouw Pauline Wijler-Vomberg, verbleven er. De beide families verbleven wel in een ander huisje. Ze wisten van elkaar niet, waar de ander onderdak had gekregen. De kinderen van Salomon en Paulina zaten gescheiden van hun ouders ergens ondergedoken. Door een onvoorzichtigheid van een medeonderduiker werden de bewoners van het huisje, waar de Wijler-Vombergs verbleven, opgepakt en naar Amsterdam gebracht. Zoontje Nathan was toevallig bij zijn ouders en moest mee naar Amsterdam. Toen ze daar uiteindelijk in de Hollandse Schouwburg werden verzameld om naar Westerbork te worden vervoerd, had zoon Nathan het geluk dat een helpster hem via de ernaast gelegen Joodse crèche naar buiten kon smok kelen. Hij verdween daarna opnieuw in de onderduik. Hier overleefde hij de oorlog, net als zijn broertjes en zusjes. Salomon Wijler en zijn vrouw Paulina Wijler - Vomberg werden via Westerbork naar Sobibor vervoerd. Salomon werd vandaar naar het turfsteekkamp Dorohucza gebracht, waar hij uiteindelijk door de verschrikkelijke omstandigheden om het leven kwam. Pauline kwam in Sobibor om het leven. Er woonden rond 1940 meer families Wijler in Lochem. dat blijkt wel uit het Lochemse adresboek van 1939. Daarin staan de volgende Wijlers als hoofdbewoner vermeld: Wijler, A.I., slager, Molenstraat 3. Wijler, wed. A.L., zonder beroep, Oosterwal 19. Wijler, wed. A., zonder beroep, Paul Krugerstraat 4. Wijler, S., veehandelaar, Kastanjelaan 1. Maar op zo'n adres woonde meestal niet alleen een hoofdbewoner, maar ook leden van zijn of haar gezin. Dat levert de volgende lijst op (met schuingedrukt en in het rood de personen, die slachtoffer zijn geworden van de Duitse bezetting van ons land): Wijler, A.I., slager, Molenstraat 3. Abraham Israël Wijler 5-7-1876, f 21-5-1943 Sobibor14 Leida Wijler - Leverpoll 12-3-1881f2 1-5-1943 Sobibor kinderen: Betsy Wijler *28-11-1906, t 30-12-1999 Herzlia Israël Rika Wijler *20-1-1908, t 21-5-1943 Sobibor Levy Salomon Wijler *30-10-1912, t 22-7-1988 Rotterdam Wijler, wed. A.L., zonder beroep, Oosterwal 19. Mientje Wijler - van Essen *11-4-1878, f 13-3-1943 Sobibor (weduwe van Abraham Levi Wijler 6-7-1877, t 11-6-1939 Lochem) kinderen: Samuel Wijler *9-7-1908, t 7-12-1982 Soest Salomon Israël Wijler *11-11-1912, f 30-10-1941 Mauthausen Wijler, wed. A., zonder beroep, Paul Krugerstraat 4. Amalia Margaretha Wijler - Bamberg 23-6-1885 Midwolda, t 1-8-1961 St. Catharines Ontario Canada (weduwe van Adolf Wijler 15-5-1881, t 17-4-1935 Amsterdam) kinderen: Samuel Wijler 6-4-1921, f 25-1-1945 Ausch witz Bettje Wijler 29-6-1925 Lochem, nog in leven. Is in 1953 naar Canada verhuisd, samen met haar man en beide kinderen. Haar moeder volgde hen in 1956. Wijler, S., veehandelaar, Kastanjelaan 1. Salomon Wijler *15-6-1892, f 30-11-1943 Dorohusk Polen Paulina Vomberg *10-6-1892, f 14-5-1943 Sobibor kinderen: Samuel Wijler *22-1-1927, t 14-11-2010 Israël Mieke Wijler *28-7-1927, t 13-4-1986 Israël Nathan Wijler *30-8-1934, t 6-9-2012 Israël Adolf (Dolf) (Avraham) Wijler *11-9-1937, naar Israël gegaan en waarschijnlijk nog in leven. Als we naar de foto voorin dit verhaal kijken, gemaakt tijdens het 25-jarig huwelijksfeest van Samuel Wijler en Martha Wijler- de Groot, dan missen we in de voorgaande tekst nog een paar van hun kinderen. Dat komt omdat ze uit Lochem waren vertrokken vanwege huwelijk of werk. Daarbij gaat het om de zonen Jacob Samuel, Louis en Johan en dochter Eva Rosa.

Periodiekenviewer van Erfgoedcentrum Zutphen

Land van Lochem | 2020 | | pagina 15