Geschiedenis van recreatie en
toerisme in de gemeente Lochem
De paden op, de lanen in
CeesJan Frank1
Met de opening van de spoorlijn van Zutphen naar Twente in 1865 en later diverse andere trein- en
tramlijnen werd in de tweede helft van de negentiende eeuw de bereikbaarheid van "afgelegen"
regio's als de Achterhoek en Twente sterk verbeterd. De ontsluiting van het land achter de IJssel
bracht economische opleving, nieuwe contacten én meer bekendheid. Het was ook de periode
waarin het binnenlands toerisme In Nederland op gang kwam, in het bijzonder in de gebieden,
die over fraai natuurschoon beschikten. Frisse boslucht, mooie vergezichten, rustieke dorpen en
aantrekkelijke wandelmogelijkheden werden breed onder de aandacht gebracht. In Gelderland
waren het in eerste instantie de zuidelijke Veluwezoom en de omgeving van Arnhem, het Rijk van
Nijmegen en de bosrijke heuvelachtige omgeving van Lochem die in de belangstelling kwamen
van de binnenlandse reiziger. Tegen het einde van de negentiende eeuw voegden zich daarbij de
noordelijke Veluwezoom, Apeldoorn en ook de omgeving van Gorssel en Eefde.
Een goede infrastructuur, de aanwezigheid van moderne nuts- en sociale voorzieningen en een min of meer
liberaal vestigingsklimaat waren belangrijke voorwaarden voor het ontstaan van een succesvol vreemdelin
genverkeer. In het begin was het vooral de welgestelde elite die op avontuur ging. Alleen die kon zich kostbare
reisjes veroorloven en had daar bovendien de vrije tijd voor.
Lochem voldeed wat dat betreft aan veel voorwaarden: er was vanaf 1865 een goede spoorverbinding aan
wezig en het liberale bestuur had al vroeg gezorgd voor moderne nutsvoorzieningen (gas, zuiver drinkwater),
er waren enkele sociëteiten en er woonde een welgestelde elite van fabrikanten, renteniers en intellectuelen,
die hun connecties naar Lochem lokten. Maar bovenal was er de fraaie en hoog gewaardeerde natuur, een
landschap vol bossen, heuse heuvels, een schilderachtige rivier (de Berkel) en eerbiedwaardige landgoederen,
attracties die in toeristengidsjes en wervende krantenartikelen werden aangeprezen.
O
n
zr
o>
3
NJ
O
NJ
O
Het Wapen van Ampsen was één van de
eerste nieuwe hotels bij Lochem. Het
werd in 1866 gebouwd vlakbij het een
jaar eerder geopende station
(collectie CeesJan Frank). 5
ïué' noTe! „Het Wapen van Ampsen
Lochem. -
