In de rekening van de rentmeester van het kwartier van Zutphen, periode 1777-1778, komt de volgende pas sage voor: "De Wheeme met den Hoff laatstelijk door wijlen de Emeritus predikant B. Westenberg bewoond geweest is door haar Edele Mogende op de 3e april 1777 aan de Magistraat der stad Loghem voor een somma van 995 daelders verkogt ende bij den Rendant ontfangen". Deze passage stemt dus overeen met de opmerking van Maris aan het begin van dit hoofdstuk. Uit het bovenstaande kan de conclusie worden getrokken dat men het pand, gezien het jaartal op de gevel, ten behoeve van Ds. Neander flink onderhanden heeft genomen en het opnieuw aanzien heeft gegeven. 4.Wisselende bewoning Waarom de Magistraat van Lochem dit pand heeft gekocht is niet duidelijk, maar waarschijnlijk kende men toen al interesse van particuliere zijde. Weliswaar verkocht men het eerst nog op 10 november 1777 aan de predikant Jellis Beumer, maar toen die overleed verkochten diens erfgenamen op 4 juni 1787 de woning aan het echtpaar Mr. G. de Wolff en J.W. Raedt. Waarschijnlijk heeft dit echtpaar het huis wel bewoond maar dit wordt anders als zij het op hun beurt op 4 mei 1789 al weer verkopen aan het echtpaar H.J. Raedt Junior en E.A. Brass. De omschrijving van deze transactie luidt: "Huijs, schuur, hoff en wheere tusschen de behuijsinge van den oud Burgemeester Raedt en A. Thomasson". De voornaam van de koper was Hendrik Jan. De oud burgemeester Raedt was de vader van de koper, eveneens Hendrik Jan genaamd. Hij was getrouwd met Ida van Oldenbarnevelt. Zij bewoonden het zeer grote huis op de Markt zoals op de afbeelding op de linkerpa gina te zien. Niet zo heel lang na deze transactie zijn beide ouders overleden, moeder op 11 december 1793 en vader op 30 september 1794. Het echtpaar H.J. Raedt junior en E.A. Brass is toen in het grote huis gaan wonen. Dit kunnen we afleiden uit een inwonerslijst van Lochem uit het jaar 1795. Op dit adres woonden toen elf personen waarvan drie meerderja rige manspersonen. In het in 1789 gekochte huis woonde toen niemand. Hendrik Jan en Elisabeth Antonia waren op 23 oktober 1786 getrouwd en hadden in 1795 reeds vijf kinderen. Hendrik Jan was koopman en de rest van de bewoners zal bediende zijn geweest. De volgende informatiemomenten zijn te vinden in de bevolkingsregisters van Lochem. Het oudste register is dat van 1813, in het Frans geschreven. Op nummer 165 wonen dan Hendrik Jan en echtgenote met vijf kinderen en vier bedienden. Op nummer 166, het pand waar dit artikel over gaat, woont de familie Viëtor. Zoon Arnoldus Viëtor zal in 1818 trouwen met de oudste dochter van Hendrik Jan, dan genoemd Ida Isabella Raedt van Oldenbarnevelt. Deze toevoeging aan de achternaam is bij alle kinderen van Hendrik Jan doorgevoerd en zal er mee te maken hebben dat dit de achternaam van hun oma was. Men vond dit misschien chique of het was onderscheidend van anderen met de achternaam Raedt. Dat is niet te achterhalen. Het pand werd toen dus daadwerkelijk bewoond. Bij de volkstelling van 1829 wordt bij het desbetreffende huis vermeld: "winkelhuis Arendsen Raedt". Het gaat hier om een zoon van Hendrik Jan, Barthold Albert Gerard Arendsen Raedt van Oldenbarnevelt. Hij is winkelier en woont elders op de Markt. Het huis wordt dan dus wel gebruikt maar niet bewoond. Hendrik Jan is dan in 1826 op 67 jarige leeftijd al overleden. Dan volgt het register over de periode 1831 tot 1840, in deze periode vinden er ingrijpende veranderingen plaats. De weduwe van Hendrik Jan Raedt, die in het grote huis, nu Markt 7, was blijven wonen, overlijdt op 17 mei 1835. Er was een aanzienlijke erfenis met veel onroerend goed. Uit deze nalatenschap verkopen de kinde ren op 20 september 1836 het huis Markt 9 aan Jacob Levy Roos, slager te Lochem. En op 4 april 1839 wordt nummer 7 met erf, stalling en tuin, groot 11 roe 30 el verkocht aan Mr. Antoni Christiaan Winand Staring van de Wildenborch. Hij verwerft het voor zijn zoon Winand Carel Hugo die hierin zal gaan wonen. Deze laatste was op 12 juli 1838 gehuwd met Catharina Arnoldina Christina van Löben Sels. 5.De joodse familie Roos We keren terug naar de woning Markt 9. In de koopakte van Jacob Levy Roos waren enkele bijzondere bepalingen opgenomen. De omschrijving van de verkoop luidt namelijk als volgt: Het huis en Erf staande aan de Markt binnen Lochem, met een daarachter staand Schopje en een stukje grond groot een roede drie en tachtig el, lopende tot aan het planketsel, hetwelk ten laste van de koper van het huis waarin de overledene heeft gewoond, verblijft. Zullende de koper van dit pand dadelijk na de gunning, de deur uitkomende op de opene plaats en

Periodiekenviewer van Erfgoedcentrum Zutphen

Land van Lochem | 2020 | | pagina 22