Accommodaties
Het vroege "toerisme" in en rond Lochem van de jaren 60 en 70 van de negentiende eeuw was nog bescheiden
van omvang. De meeste gasten verbleven in de familiehuizen van verwanten of in de eenvoudige herbergen en
logementen, die vaak al een lange staat van dienst kenden en zich langzaam ontwikkelden tot voor het zomer-
toerisme geschikte hotels. Voorbeelden hiervan zijn het Zwijnshoofd in het centrum van Lochem, De Luchte
aan de Zutphenseweg en De Dolle Hoed aan de weg naar Barchem. Ook in de andere dorpen bestonden sinds
jaar en dag oude herbergen en logementen, die vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw profiteerden
van het toenemende vreemdelingenverkeer. In Almen was er herberg De Jager (het latere Hotel Ovink), Eefde
kende sinds de middeleeuwen de herberg De Laatste Stuiver en in Joppe was De Drie Kieften zo'n oude her
berg. In Gorssel heeft De Roskam een oude oorsprong als herberg en in Epse vonden reizigers onderkomen in
De Pessink, al sinds 1618 op deze plek. Ook Laren had zijn oude herbergen: de "aangaanplaats" Weytkamp (nu
Witkamp), de rustplaats voor handelsreizigers herberg 't Langenbaergh en ook op de plek van het tegenwoor
dige café-restaurant Stegeman stond ooit een herberg. De meeste van deze oude pleisterplaatsen zijn min of
meer bewaard gebleven en zijn nog steeds markante herkenningspunten langs de doorgaande wegen in de
gemeente Lochem.
De oude logementen en herbergen hadden echter aanvankelijk vooral de functie van overnachtingsmogelijk
heid voor passanten, die op doorreis waren. Reizen te voet, te paard, via postkoets of diligence verliep immers
langzaam en op langere binnenlandse tochten moest vaak meermalen worden overnacht.
Eén van de eerste horecagelegenheden die speciaal werd gebouwd met het oog op de nieuwe categorie be
zoekers, zij die vanwege de mooie omgeving langer in Lochem wilden verblijven, was het familiehotel 't Wapen
van Ampsen. Dit "logement" werd in 1866 vlak bij het Lochemse station gebouwd en was een initiatief van de
familie Van Nagell, die op het nabijgelegen landgoed Ampsen woonde.
In de jaren zeventig en begin jaren 80 van de negentiende eeuw kwam de villabouw in Lochem goed op
dreef. Hierbij mikten de initiatiefnemers zowel op klanten die zich permanent in Lochem wilden vestigen, als
op tijdelijke huurders, die alleen de zomermaanden in het stadje wilden doorbrengen. In deze periode open
den de eerste eenvoudige pensions hun deuren, vaak in villa's waarin enkele kamers met vol pension werden
aangeboden. Deze ontwikkeling kwam in een kleine stroomversnelling, toen enkele notabelen, verenigd in de
Lochemse Bouwvereniging, begin jaren 80 het aan te leggen traject van de nieuwe tramverbinding van Deven
ter, via Lochem naar Borculo als lucratief bouwproject oppakten. Langs het tramtraject oostelijk van Lochem
werden bouwkavels gerealiseerd, bedoeld voor de bouw van villa's, waarmee men nieuwe belangstellenden
naar Lochem hoopte te lokken. In deze chique omgeving werd een prominente locatie gereserveerd voor het
Het voormalige Hotel Stad Lochem
aan de Nieuweweg
(foto: CeesJan Frank).
