Verslag van W. Smits,
wonend op Barchemseweg 16,
over de periode 30 maart-12 april 1945.
Vrijdag 30 Mrt. 's Midd. met Ina hout gesprokkeld a/d Veengoot.
Al enige dagen hangt er wat i/d lucht. Hoe zal het Front Wezel-Emmerik zich uitbreiden;
naar 't O, ook naar 't N.O. en door de Achterhoek? Geruchten, later berichten, dat Dinxper-
lo gevallen is, ook Aalten en Winterswijk. Geruchten dat de D. oprukken in drie richtingen
Doesburg, Zutfen, Enschede.
Zat. 31 Mrt Ina haalt eten i/d noodkeuken.
's Morgens verwijderd art.vuur. Geruchten dat de D. tussen Ruurlo en Barchem zitten. Om
1 uur wordt omgeroepen dat niemand na half 2 meer op straat mag. Gauw nog twee
broden gehaald.
Noodkeuken zal Zond. en Mnd. gesloten zijn.
's Avonds en 's nachts schijnen grote zoeklichten over Lochem richting Z-N. 't Is net een
sneeuwlandschap buiten, zo'n bijzondere verlichting. 's Morgens heeft Hofstee ons witte
konijn geslacht.
Zond. 1 Apr. 's Morgens het gesprokkelde hout gehakt en gezaagd. Er is al heel wat rumoer i/d lucht.
Het art.vuur komt naderbij. Tegen etenstijd wordt het even zo erg, dat we haast niet rustig
aan tafel durven gaan. De Tommies moeten Barchem al gepasseerd zijn. We treffen maat
regelen om de nacht i/d kelder door te brengen. Er was omgeroepen, dat we 's morgens
niet op straat mochten. 's Middags zou gelegenheid gegeven worden om inkopen te
doen. Daar is door het zo dicht bij schieten niets van gekomen. Toen het om een uur of
vijf een poosje kalmer werd, gingen we 's een praatje maken i/d buurt. Ds. v. Iterson en
zijn vrouw kwamen ook nog even om de deur kijken. We waren het er over eens dat er
voor Maandagmorgen vroeg wel niet veel meer gebeuren zou. In de avond echter hevig
geschutvuur. De nacht zijn we gedeeltelijk i/d kelder, ged. i/d kamer die door zijn warmte
toch nog behaaglijker is. Telkens als het 1/2 uur stil is, denken we, dat het zo zal blijven.
Middernacht begint een hevig kanongebulder en horen we ontploffende granaten dicht
i/d buurt. Opeens hevig gerinkel van vallend glas, echter a/d achterkant v/h huis. In de
kelder voelen we ons vrij veilig. Als na 3 kwartier het schieten ophoudt, waag ik het een
1/2 uur later eens te gaan kijken naar de ravage. In de serre zijn de glazen deuren openge-
waaid. De beide ruiten opzij v/d deuren zijn in gruzelementen, eveneens 3 v/d 4 bovenrui-
ten. De gordijnen zijn doornat en zwiepen door de kapotte ruiten. Het regent en stormt.
Ik haal de gordijnen af, daarbij trappend in glas, en doe de deuren weer dicht.
In de keuken zijn de beide verduisteringspapieren er af geslingerd en beide bovenruiten
stuk. Verder geen schade, voorzover ik kan nagaan. De rest v/d nacht blijven we i/d kelder.
Al spoedig hoor ik, 't moet, dunkt me, op de verkeersweg zijn, gerij van auto's. 'k Zeg tegen
Moeder en Ientje: dat kunnen niet anders dan Eng. auto's zijn. Ik kijk al 's even buiten de
deur, maar kan geen nadere opheldering krijgen. Wij besluiten om de rest v/d nacht naar
de slaapkamer te gaan en slapen daar nog een paar uur tamelijk gerust. Tegen half 6
wordt er hevig gebeld, drie-, viermaal. Ik naar beneden. René Postel staat voor de deur en
komt triomfantelijk vertellen dat de Tommies er zijn. Wij kleden ons allen inderhaast aan.
Op 't Nieuwstadsplein horen we al wat drukte.
's Morgens al vroeg begonnen velen hout mee naar huis te nemen dat door de gravers
bij de werkzaamheden gebruikt zou worden. Ook drongen er de huizen binnen, waar D.
gezeten hadden en namen van alles mee: 7 paar laarzen enz. Dat werd spoedig door de
ordedienst verboden.
In de buurt gaan de deuren ook open. We feliciteren elkaar met de voorlopig gelukkige
afloop. Er zijn geen ongelukken gebeurd voorzover we kunnen nagaan, alleen glasschade.
't Wordt drukker op het Nieuwstadsplein. Er komen Eng. auto's en motorfietsen door. Ze
